بیماری ام اس چیست

بیماری ام‌اس یک اختلال عصبی است که بر مغز و نخاع تأثیر می‌گذارد. این بیماری می‌تواند علائم متنوعی را به همراه داشته باشد، از جمله مشکلات بینایی، اختلالات حرکتی در دست‌ها و پاها، و مسائل عاطفی. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب‌ سایت دکتر ایرانی همراه باشید.

بیماری ام اس

حمله سیستم ایمنی به رشته‌های عصبی موجب اختلال در فرآیندهای طبیعی و انتقال پیام‌های الکتریکی در مغز و طناب نخاعی می‌شود. علائم و نشانه‌های بیماری ام‌اس بسیار متنوع بوده و به میزان و نوع آسیب عصبی بستگی دارد. شدت و نوع این علائم در هر فرد متفاوت است؛ در حالی که برخی افراد ممکن است علائم خفیفی را تجربه کنند، دیگران ممکن است با شدت بیشتری روبه‌رو شوند و حتی توانایی‌های خود در نوشتن، صحبت کردن یا راه رفتن را از دست بدهند.

علائم بیماری ام اس

علائم بیماری ام‌اس می‌تواند بین افراد مختلف متفاوت باشد و در طول زمان نیز بسته به نوع و محل آسیب به رشته‌های عصبی تغییر کند. این علائم به ناحیه‌ای از سیستم عصبی مرکزی که تحت تأثیر قرار گرفته بستگی دارد. مولتیپل اسکلروزیس می‌تواند بخش‌های مختلفی از مغز، نخاع و عصب بینایی (عصبی که سیگنال‌ها را از چشم به مغز منتقل می‌کند) را درگیر کند. به همین دلیل، علائم در بیماران مبتلا به ام‌اس یکسان نیست و آسیب‌ها ممکن است دائمی یا موقت باشند. به طور کلی، هیچ دو بیمار مبتلا به ام‌اس علائم مشابهی ندارند. این علائم معمولاً بر حرکت تأثیر می‌گذارند و شامل موارد زیر هستند:

•  بی‌حسی یا ضعف در یک یا چند اندام، که معمولاً در یک سمت بدن مشاهده می‌شود.
•  احساس شوک الکتریکی که با حرکات خاص گردن، به ویژه خم شدن به جلو، بروز می‌کند.
•  لرزش دست و عدم هماهنگی در حرکات اندام‌ها.

از مشکلات بینایی رایج در ام‌اس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  از دست دادن جزئی یا کامل بینایی، معمولاً در یک چشم، که اغلب با درد در حین حرکت چشم همراه است.
•  دوبینی طولانی‌مدت.
•  تاری دید.

درمان بیماری ام اس

درمان بیماری ام‌اس معمولاً شامل داروهای تعدیل‌کننده‌ای است که به کاهش تعداد و شدت عودها در بیماران کمک می‌کند. با این حال، در مواردی که بیماری در حال پیشرفت است، این داروها تأثیری در کاهش عودها ندارند. به طور کلی، درمان ام‌اس به یک رویکرد چندجانبه تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است:

•  استفاده از استروئیدها و پلاسمافرزیس برای کاهش مدت زمان عودها
•  به کارگیری درمان‌های تعدیل‌کننده بیماری به منظور جلوگیری از عود و پیشرفت بیماری
•  مدیریت علائم بیماری از طریق دارو، فیزیوتراپی، سایر روش‌های توانبخشی، رعایت شیوه زندگی سالم و درمان‌های مکمل
•  ارائه مشاوره و حمایت برای مقابله با افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات خلقی

بیماری ام اس چیست

مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis) که به اختصار ام اس یا MS نامیده می‌شود، یک بیماری است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و علائم خاصی را در نقاط مختلف بدن ایجاد می‌کند. واژه “اسکلروز” به معنای سخت شدن غیرطبیعی بافت است. ضایعات ناشی از این بیماری و اختلال در انتقال سیگنال‌های عصبی در سراسر بدن، علائم اصلی مرتبط با مولتیپل اسکلروزیس را به وجود می‌آورند.

در بیماری MS، به دلیل تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی، عملکرد مغز و نخاع دچار تغییر می‌شود. علائم این بیماری زمانی بروز می‌کنند که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به رشته‌های عصبی و غلاف میلین (ماده چربی که رشته‌های عصبی سالم را احاطه کرده است) حمله می‌کند.

علت بیماری ام اس چیست

علت دقیق بیماری MS هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات علمی به‌وضوح نشان می‌دهد که سیستم ایمنی در ایجاد آسیب‌های مغزی و نخاعی نقش دارد. همان‌طور که اشاره شد، غشای میلین که رشته‌های عصبی را پوشش می‌دهد، در این حملات آسیب می‌بیند. غلاف میلین وظیفه مهمی در حفاظت از نورون‌های عصبی و بهبود عملکرد آن‌ها دارد.

بروز این اختلال ناشی از ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی است. برخی محققان بر این باورند که حمله سیستم ایمنی به بدن ممکن است به دلیل عفونت‌های ویروسی خاص باشد، در حالی که دیگران کمبود ویتامین D را به‌عنوان یک عامل اصلی معرفی می‌کنند. همچنین، سیگار کشیدن می‌تواند خطر ابتلا به MS را افزایش دهد.

انواع بیماری ام اس

بیشتر بیماران مبتلا به MS با دوره‌های عود و فروکش مواجه هستند. در زمان عود، علائم جدید یا علائم قبلی دوباره بروز می‌کنند و بر کیفیت زندگی فرد تأثیر می‌گذارند. این علائم ممکن است از چند روز تا چند هفته ادامه یابند و سپس به مرحله فروکش و بهبودی منتقل شوند. افزایش جزئی دمای بدن می‌تواند علائم بیماری ام‌اس را تشدید کند، اما این وضعیت به عنوان دوره عود بیماری محسوب نمی‌شود.

حداقل ۵۰ درصد از افرادی که دوره‌های عود و فروکش را تجربه می‌کنند، در طول زمان (معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ سال) شاهد بدتر شدن وضعیت خود خواهند بود. هرچند ممکن است در این مسیر دوره‌هایی از بهبودی نیز وجود داشته باشد، اما روند کلی به سمت پیشرفت بیماری است. بیشتر علائمی که بروز می‌کند، به نقص در حرکت و هماهنگی اندام‌های بدن مربوط می‌شود. انواع مختلف بیماری ام‌اس به شرح زیر است:

• ام اس عودکننده بهبودیابنده
• ام اس پیش‌رونده ثانویه
• ام اس پیش‌رونده اولیه
• ام اس بدخیم

تشخیص بیماری ام اس

تشخیص بیماری ام‌اس معمولاً بر اساس علائم بیمار و نتایج آزمایش‌های پزشکی مختلف صورت می‌گیرد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ارزیابی عصبی که شامل بررسی حرکت، هماهنگی فیزیکی، بینایی، تعادل و عملکرد ذهنی است.
• آزمایش خون برای رد سایر بیماری‌ها.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) به منظور شناسایی ضایعات مغزی مرتبط با ام‌اس.
• آزمایش مایع نخاعی (LP).

تشخیص زودهنگام ام‌اس از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا می‌تواند به کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کند. با این حال، هیچ آزمایش خاصی وجود ندارد که بتواند به‌طور قطعی این بیماری را شناسایی کند. همچنین، علائم و شدت آن‌ها در افراد مختلف ممکن است به‌طور قابل توجهی متفاوت باشد.

پیشگیری از بیماری ام اس

هنوز هیچ راهی برای پیشگیری از بیماری MS وجود ندارد، زیرا علت دقیق آن به طور کامل مشخص نیست. با این حال، برخی اقدامات پیشگیرانه می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را در افراد کاهش دهند.

• مصرف ویتامین D

دریافت کافی ویتامین D از طریق نور خورشید، غذا و مکمل‌ها می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به ام‌اس کمک کند. برای اطمینان از سطح نرمال ویتامین D در بدن، انجام آزمایش‌های دوره‌ای توصیه می‌شود.

• عدم مصرف سیگار

طبق اطلاعات انجمن ملی MS، افرادی که سیگار می‌کشند یا در معرض دود سیگار قرار دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

• حفظ وزن مناسب

تحقیقات نشان داده‌اند که چاقی با افزایش خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس مرتبط است. همچنین، افرادی که دارای اضافه وزن هستند، معمولاً به درمان‌های دارویی MS پاسخ مناسبی نمی‌دهند.

عوارض بیماری ام اس

• عفونت‌های مجاری ادراری

مشکلات مثانه در افراد مبتلا به ام‌اس بسیار شایع است و حداقل ۸۰ درصد از این بیماران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از این افراد با مشکل نگه‌داشتن ادرار (بی‌اختیاری) مواجه هستند، در حالی که دیگران نمی‌توانند مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنند. عدم تخلیه کامل مثانه خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری (UTI) را افزایش می‌دهد.

• پنومونی (عفونت ریوی)

برخی از افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس ممکن است در بلع دچار مشکل شوند که به آن «دیسفاژی» می‌گویند. زمانی که ماهیچه‌های مرتبط با بلع ضعیف می‌شوند، ممکن است غذا و مایعات به جای اینکه به مری بروند، وارد مجرای تنفسی شوند. اگر فرد نتواند به اندازه کافی سرفه کند تا این مواد را خارج کند، ممکن است به ریه‌ها برسند. علائم پنومونی آسپیراتیو شامل درد قفسه سینه، تب، تنگی نفس و سرفه با خلط بدبو هستند. در صورت بروز این علائم، باید به دنبال درمان پزشکی باشید.

• مشکلات حرکتی

بسیاری از علائم ام‌اس، از جمله اختلال در حفظ تعادل، ضعف عضلانی، خستگی، سرگیجه، تاری دید و بی‌حسی، خطر زمین خوردن را افزایش می‌دهند. زمین خوردن می‌تواند منجر به صدمات جدی مانند شکستگی استخوان و ضربه به سر شود.

• زخم بستر

زخم بستر نواحی آسیب‌دیده‌ای از پوست هستند که به دلیل فشار بیش از حد به آن ناحیه ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها معمولاً در نواحی نزدیک به استخوان‌ها مانند پاشنه، استخوان دنبالچه، تیغه شانه و آرنج بروز می‌کنند. ترکیبی از فعالیت‌های بدنی، استفاده از بالشتک‌ها یا تشک‌های مخصوص و بررسی روزانه پوست می‌تواند به پیشگیری و درمان زخم بستر کمک کند.

⏬مقالات پیشنهادی⏬

بیماری مخملک فلای بک چیستسیاتیک چیست

مطالعه بیشتر