دکتر ایرانی DoctorIrani | بررسی و تحلیل مسائل پزشکی روز دنیا و مشاوره تخصصی
بواسیر به رگ‌های متورمی گفته می‌شود که در اطراف مقعد یا در راست روده فرد قرار دارند. تقریباً نیمی از بزرگسالان تا سن 50 سالگی علائم این بیماری را تجربه می‌کنند. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب سایت دکتر ایرانی همراه باشید.بواسیر چیست
بواسیر به رگ‌های متورمی اطلاق می‌شود که در اطراف مقعد یا در راست روده فرد قرار دارند. تقریباً 50 درصد از بزرگسالان تا سن 50 سالگی علائم بواسیر را تجربه می‌کنند. این عارضه می‌تواند به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم شود. بواسیر داخلی در ناحیه مقعد یا راست روده شکل می‌گیرد، در حالی که بواسیر خارجی در خارج از مقعد ایجاد می‌شود. این عارضه همچنین به عنوان توده نیز شناخته می‌شود. بواسیر خارجی، شایع‌ترین و دردناک‌ترین نوع بواسیر است که می‌تواند باعث درد و خارش شدید شده و نشستن را دشوار کند. خوشبختانه، هر دو نوع بواسیر قابل درمان هستند.
علائم بواسیر
علائم بواسیر شامل موارد زیر است:
- خارش شدید در ناحیه اطراف مقعد
- تحریک و درد در این ناحیه
- وجود توده‌ای خارش‌دار یا دردناک یا تورم نزدیک مقعد
- نشت مدفوع
- اسهال همراه با درد
- مشاهده خون روی دستمال پس از اجابت مزاج
اگرچه بواسیر می‌تواند دردناک باشد، اما معمولاً به‌طور خودبه‌خود و بدون نیاز به درمان بهبود می‌یابد. در صورتی که دچار خونریزی یا اسهال سیاه شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید، زیرا خونریزی ممکن است ناشی از بواسیر باشد و نیاز به ارزیابی دارد.
علت ایجاد بواسیر
بواسیر زمانی رخ می‌دهد که فشار زیادی به وریدهای اطراف مقعد وارد شود. عوامل احتمالی شامل موارد زیر هستند:
- فشار در حین دفع مدفوع
- عوارض ناشی از یبوست مزمن
- نشستن طولانی‌مدت، به ویژه در توالت
- سابقه خانوادگی بواسیر
این بیماری می‌تواند به صورت ژنتیکی از والدین به فرزندان منتقل شود، بنابراین اگر والدین شما به بواسیر مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر است. همچنین، بلند کردن اجسام سنگین، چاقی و فشارهای مداوم دیگر بر روی بدن می‌تواند خطر ابتلا به بواسیر را افزایش دهد. فشار در حین دفع مدفوع، اسهال، یبوست، نشستن طولانی‌مدت بر روی توالت و رابطه جنسی مقعدی نیز می‌توانند بواسیر را تشدید کنند. در دوران بارداری نیز احتمال ابتلا به بواسیر افزایش می‌یابد، زیرا بزرگ شدن رحم بر روی ورید روده بزرگ فشار می‌آورد و باعث برجستگی آن می‌شود.
روش تشخیص بواسیر
معاینه بصری مقعد شما ممکن است برای تشخیص بواسیر کافی باشد. برای تأیید این تشخیص، پزشک ممکن است معاینه‌ای متفاوت به نام آزمایش رکتال دیجیتال انجام دهد تا ناهنجاری‌های داخل مقعد را بررسی کند. در این معاینه، پزشک انگشت روغنی خود را به راست روده شما وارد می‌کند. بسته به شرایط بیماری، ممکن است پزشک آزمایش‌های دیگری مانند آندوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی را نیز تجویز کند.
هر یک از این آزمایش‌ها شامل استفاده از دوربین کوچکی است که توسط پزشک برای شناسایی ناهنجاری‌ها در مقعد، راست روده یا روده بزرگ به کار می‌رود. در آندوسکوپی، داخل مقعد شما بررسی می‌شود، در سیگموئیدوسکوپی 40 سانتی‌متری، بخش‌هایی از روده بزرگ معاینه می‌شود و در کولونوسکوپی، کل روده مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این آزمایش‌ها، یک دوربین کوچک فیبر نوری درون لوله‌ای قرار می‌گیرد و به راست روده شما وارد می‌شود. این روش به پزشک امکان می‌دهد تا دید واضحی از داخل راست روده شما داشته باشد و بواسیر را به دقت معاینه کند.
راه های درمان بواسیر
بواسیر را می‌توان در خانه یا در مطب پزشک درمان کرد. در ادامه، به برخی از روش‌های درمان بواسیر اشاره می‌کنیم.
- مصرف دارو
برای کاهش درد، حداقل به مدت 10 دقیقه در وان آب گرم بنشینید. همچنین می‌توانید بر روی یک کیسه آب گرم بنشینید تا درد بواسیر خارجی را تسکین دهید. اگر درد بسیار شدید است، می‌توانید از شیاف، پماد یا کرم‌های بدون نسخه برای کاهش سوزش و خارش استفاده کنید. شیاف‌های بواسیر را می‌توانید به صورت آنلاین یا در داروخانه‌ها تهیه کنید.
- مکمل‌های فیبر
اگر دچار یبوست هستید، می‌توانید از مکمل‌های فیبر که نیازی به نسخه ندارند، برای نرم کردن مدفوع خود استفاده کنید. دو نوع رایج از این مکمل‌ها، پسیلیوم و متیل سلولز هستند.
- درمان‌های خانگی
درمان‌های موضعی بدون نسخه، مانند هیدروکورتیزون یا کرم‌های مخصوص بواسیر، می‌توانند به کاهش ناراحتی شما کمک کنند. همچنین، خیساندن ناحیه مقعد در یک حمام به مدت 10 تا 15 دقیقه در روز می‌تواند مفید باشد. بهداشت را با شستشوی مقعد با آب گرم در حین دوش گرفتن یا حمام روزانه حفظ کنید، اما از صابون استفاده نکنید، زیرا ممکن است بواسیر را تشدید کند.
روش جلوگیری از بواسیر
بهترین روش برای پیشگیری از بواسیر، حفظ نرمی مدفوع است که به راحتی می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. برای کاهش علائم بواسیر و جلوگیری از آن، نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
- مصرف غذاهای غنی از فیب
سعی کنید میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل بیشتری مصرف کنید. این کار باعث نرم‌تر شدن و افزایش حجم مدفوع می‌شود و به شما کمک می‌کند از فشاری که ممکن است منجر به بواسیر شود، جلوگیری کنید. فیبر را به تدریج به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا از بروز نفخ معده جلوگیری شود. روزانه بین شش تا هشت لیوان آب و مایعات غیر الکلی بنوشید تا مدفوع را نرم نگه دارید.
- مکمل‌های فیبر
بسیاری از افراد به میزان کافی فیبر، که بین 20 تا 30 گرم در روز توصیه می‌شود، در رژیم غذایی خود نمی‌گنجانند. تحقیقات نشان داده‌اند که مکمل‌های فیبر بدون نیاز به نسخه، مانند پسیلیوم (متاموسیل) یا متیل سلولز (سیتروسل)، می‌توانند به بهبود علائم عمومی و خونریزی ناشی از بواسیر کمک کنند. اگر از این مکمل‌ها استفاده می‌کنید، حتماً روزانه حداقل هشت لیوان آب یا مایعات دیگر بنوشید؛ در غیر این صورت، ممکن است باعث یبوست یا تشدید آن شوند.
- فشار وارد نکنید
فشار آوردن و نگه داشتن نفس در حین تلاش برای دفع مدفوع، فشار بیشتری به وریدهای راست روده تحتانی وارد می‌کند. به محض احساس نیاز به دفع، به دستشویی بروید. اگر در آن لحظه به این نیاز توجه نکنید، مدفوع شما خشک شده و دفع آن دشوارتر خواهد شد.
- ورزش
ورزش یکی از راه‌های مؤثر برای پیشگیری از بواسیر است. با فعال ماندن، می‌توانید از یبوست جلوگیری کرده و فشار به وریدها را کاهش دهید، که این فشار ممکن است ناشی از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت باشد. همچنین، ورزش می‌تواند به کاهش وزن اضافی که ممکن است بواسیر را تشدید کند، کمک کند. از نشستن طولانی‌مدت پرهیز کنید.
عوارض بواسیر
بواسیر معمولاً به طور مؤثر و بدون عوارض درمان می‌شود، به ویژه اگر درمان به موقع آغاز گردد. با این حال، عوارض نادری ممکن است بروز کند:
استرانگولاسیون بواسیر
در صورتی که خون‌رسانی به بواسیر قطع شود، ممکن است بافت آن از بین برود که این وضعیت می‌تواند درد شدیدی ایجاد کند.
کم‌خونی
از دست دادن مزمن و قابل توجه خون به دلیل بواسیر می‌تواند منجر به کم‌خونی شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که تعداد سلول‌های قرمز خون در گردش خون فرد به اندازه کافی نباشد.
لخته شدن خون
گاهی اوقات، ممکن است خون در ناحیه مقعد لخته شود که این امر می‌تواند دردناک باشد و باعث تورم و التهاب در آن ناحیه گردد.
سخن آخر
بیماری بواسیر به تورم سیاهرگ‌ها در ناحیه مقعد اطلاق می‌شود. این بیماری به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم می‌شود، که بسته به اینکه سیاهرگ متورم شده در داخل یا خارج مقعد قرار داشته باشد، مشخص می‌گردد.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
