دکتر ایرانی DoctorIrani | بررسی و تحلیل مسائل پزشکی روز دنیا و مشاوره تخصصی
خروسک یا بیماری کروپ، یک عفونت ویروسی است که بر سیستم تنفسی فوقانی تأثیر می‌گذارد. این بیماری معمولاً کودکان و خردسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب سایت دکتر ایرانی همراه باشید.
بیماری خروسک چیست
بیماری کروپ یک اختلال تنفسی است که معمولاً در کودکان زیر ۵ سال، به ویژه در سنین ۶ ماه تا ۵ سال، مشاهده می‌شود. در این بیماری، عفونت به راه‌های هوایی فوقانی دستگاه تنفسی حمله می‌کند. در اکثر موارد، این بیماری خفیف بوده و نیازی به نگرانی ندارد. بیشتر کودکان مبتلا به کروپ در طی یک هفته یا کمی بیشتر بهبود می‌یابند. با این حال، در برخی موارد، به دلایل مختلف از جمله ضعف سیستم ایمنی، شدت بیماری ممکن است افزایش یابد.
علت خروسک نوزاد چیست
عامل بیماری Croup ویروسی به نام پاراآنفلوآنزا (Human parainfluenza viruses) است که بر حنجره، نای و نایژه‌ها تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل، بیماران دچار سرفه‌های خشن و مشکلات تنفسی می‌شوند. علاوه بر این، ویروس‌های دیگری مانند سرخک، ویروس سین‌سیشیال تنفسی (respiratory syncytial virus)، آنفلوانزا و آدنوویروس (Adenovirus) نیز می‌توانند موجب بروز این بیماری شوند.
راه انتقال کروپ چیست
این بیماری، مشابه بسیاری از عفونت‌های تنفسی ویروسی، می‌تواند به شدت واگیر‌دار باشد. از مهم‌ترین راه‌های انتقال آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتقال از طریق هوا
ویروس می‌تواند از طریق قطرات تنفسی که در هنگام سرفه یا عطسه فرد مبتلا به محیط پخش می‌شود، منتقل گردد.
- تماس مستقیم
لمس سطوح یا اشیاء آلوده به ویروس (مانند اسباب‌بازی‌ها و دستگیره‌های در) و سپس تماس با صورت، دهان یا چشم‌ها.
- تماس نزدیک
ارتباط مستقیم با فرد مبتلا، مانند دست دادن یا در آغوش گرفتن.
بیماری کروپ در مراحل ابتدایی به شدت مسری است، به‌ویژه زمانی که علائمی نظیر آبریزش بینی یا تب مشاهده می‌شود. در این شرایط، مهدکودک‌ها و مدارس به عنوان مکان‌های مناسبی برای انتشار ویروس عمل کرده و زمینه‌ساز بروز اپیدمی می‌شوند.
علائم بیماری کروپ چیست
در مراحل اولیه بیماری، کودک ممکن است دچار عطسه و آبریزش بینی شود. معمولاً دو روز بعد، سرفه‌های خروسکی ظاهر می‌شوند که ممکن است با تب نیز همراه باشند. مهم‌ترین نشانه‌های بیماری Croup عبارتند از:
- سرفه پارس‌گونه
سرفه‌ای که به صدای پارس کردن سگ شباهت دارد و یکی از نشانه‌های اصلی خروسک است.
- گرفتگی صدا
به دلیل التهاب در حنجره و نای، صدا ممکن است خشن و گرفته به نظر برسد.
- استریدور
صدای سوت یا خس‌خس هنگام دم که ناشی از تنگی راه‌های هوایی فوقانی است.
- مشکل در تنفس
تورم در ناحیه گلو و نای می‌تواند باعث دشواری در تنفس، به‌ویژه در هنگام خواب شود.
- تب خفیف تا متوسط
در بسیاری از موارد، تب (۳۹ یا ۴۰ درجه) نیز همراه با خروسک مشاهده می‌شود.
- آبریزش بینی
معمولاً به عنوان اولین علامت بیماری شناخته می‌شود.
- بدتر شدن علائم در شب
علائم بیماری معمولاً در شب و ساعات اولیه صبح تشدید می‌شوند.
- بدخلقی و بی‌قراری
به دلیل مشکلات تنفسی و سرفه‌های مکرر، کودک ممکن است بی‌قرار و عصبی شود.
شدت این علائم معمولاً در طول یک هفته کاهش می‌یابد. اگر کودک با مشکلات جدی مانند دشواری در تنفس، تب یا سرفه‌های شدید مواجه است، باید به پزشک مراجعه شود.
روش درمان خروسک
روش‌های درمان بیماری کروپ به شدت علائم آن وابسته است. در بسیاری از موارد، این بیماری خفیف بوده و با مراقبت‌های خانگی می‌توان به‌طور کامل آن را کنترل کرد. در ادامه، متداول‌ترین روش‌های درمان بیماری خروسک ارائه شده است:
برای مراقبت از کودک مبتلا به خروسک در خانه از روش‌های زیر می‌توانید استفاده کنید
- بخور سرد
بخور سرد دستگاهی است که رطوبت را به صورت ذرات بسیار ریز و خنک به هوا منتشر می‌کند. این دستگاه بر‌خلاف بخور گرم که از بخار داغ استفاده می‌کند، هوای مرطوب و خنک تولید می‌کند. هوای مرطوب و خنک باعث کاهش تورم و التهاب در مجاری هوایی فوقانی (حنجره و نای) می‌شود که در بیماری خروسک ملتهب شده‌اند. این کاهش التهاب به بهبود تنفس و کاهش سرفه کمک می‌کند.
- نوشیدن آب و مایعات
تب و تنفس سریع اغلب با خروسک همراه هستند، به همین دلیل کودک در معرض کم‌آبی قرار دارد. نوشیدن مایعات کافی به هیدراتاسیون بدن، بهبود سریع‌تر و کاهش علائم کمک می‌کند. همچنین مجاری هوایی فوقانی و گلو در کودکان مبتلا به خروسک ممکن است دچار التهاب و خشکی شود. نوشیدن آب و مایعات گرم مانند سوپ یا چای ملایم می‌تواند باعث نرم شدن گلو و کاهش درد و تحریک شود.
- رژیم غذایی سالم
بسیاری از کودکان در طی این بیماری اشتهای خود را از دست می‌دهند و این امر سیستم ایمنی آن‌ها را ضعیف می‌کند. به همین دلیل آسیب‌پذیری آن‌ها بیشتر می‌شود. رژیم غذایی سالم می‌تواند بهترین راه برای مقابله با این بیماری باشد. انواع سوپ، پوره، غلات و میوه‌ها را می‌توانید در رژیم غذایی کودک‌تان قرار دهید. از سوی دیگر غذاهای چرب، تند و پر‌ادویه را از برنامه غذایی کودک حذف کنید و به سراغ غذاهای کبابی، آب‌پز و بخار‌پز بروید.
- درمان دارویی خروسک
اگر بیماری کروپ در کودکان به شدت بروز کند، پزشک ممکن است داروهای خوراکی یا تزریقی تجویز کند. از جمله این داروها می‌توان به آمپول‌های کورتون و استروئیدها اشاره کرد که برای کنترل بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، برخی پزشکان نسبت به استفاده از داروهای استروئیدی احتیاط می‌کنند، زیرا ممکن است خطر ابتلا به برفک دهان در کودکان را افزایش دهند.
لازم به ذکر است که این بیماری منشا ویروسی دارد و به همین دلیل داروهای آنتی‌بیوتیک در درمان آن مؤثر نیستند. با این حال، در برخی موارد ممکن است یک باکتری به این ویروس اضافه شود. در چنین شرایطی، پزشک با توجه به سن، وزن و وضعیت کلی کودک، داروهای آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند.
راه های پیشگیری از خروسک
هیچ روش خاصی برای پیشگیری از خروسک در کودکان وجود ندارد؛ به این معنا که نمی‌توان با واکسیناسیون از بروز این بیماری در کودکان و بزرگسالان جلوگیری کرد. بهترین راهکار، توجه به نکات ساده اما حیاتی زیر است:
- به شستشوی منظم دست‌های کودک و رعایت بهداشت عمومی او اهمیت دهید.
- کودک را از محیط‌های آلوده و بسته دور نگه دارید.
- سطوح را به‌طور مرتب تمیز کنید.
- برای کودک‌تان یک رژیم غذایی سالم فراهم کنید.
- اطمینان حاصل کنید که کودک خواب کافی داشته باشد؛ استراحت به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
- کودک را در برابر بیماری‌هایی مانند سرخک واکسینه کنید تا خطر بروز خروسک به حداقل برسد.
سخن آخر
خروسک یک بیماری ویروسی است که بر دستگاه تنفسی تأثیر می‌گذارد و بیشتر در کودکان و خردسالان مشاهده می‌شود. پزشکان معتقدند که بهترین روش درمان این بیماری، استراحت و رعایت یک رژیم غذایی سالم است. معمولاً با مراقبت‌های خانگی، خروسک در عرض یک هفته بهبود می‌یابد. در موارد شدیدتر، پزشکان ممکن است داروهای تزریقی و خوراکی تجویز کنند.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
