روماتیسم مفصلی چیست

روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی است که بر مفاصل بدن تأثیر می‌گذارد. این بیماری به طور متقارن بروز می‌کند، به این معنا که به عنوان مثال، هر دو زانو یا هر دو دست به طور همزمان تحت تأثیر قرار می‌گیرند. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب‌ سایت دکتر ایرانی همراه باشید.

روماتیسم مفصلی چیست

روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که زمانی آغاز می‌شود که سیستم ایمنی بدن، به جای محافظت از شما، به بافت‌های خود حمله می‌کند. این بیماری موجب التهاب در پوشش مفاصل می‌شود و در نتیجه ممکن است مفاصل دچار قرمزی، گرما، تورم و درد شوند.

همان‌طور که در مقدمه اشاره شد، روماتیسم مفصلی به طور متقارن بر مفاصل هر دو طرف بدن تأثیر می‌گذارد، مانند هر دو دست، هر دو مچ یا هر دو زانو. این ویژگی به تمایز آن از سایر انواع آرتریت کمک می‌کند. با گذشت زمان، آرتریت روماتوئید می‌تواند بر سایر قسمت‌ها و سیستم‌های بدن نیز تأثیر بگذارد، از جمله چشم‌ها، قلب، ریه‌ها، پوست و عروق خونی.

انواع روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خودایمنی است که منجر به درد، التهاب و آسیب در مفاصل و سایر نقاط بدن می‌شود. این آسیب معمولاً به‌صورت همزمان در هر دو طرف بدن مشاهده می‌شود. به عبارت دیگر، اگر یک مفصل در یکی از بازوها یا پاها تحت تأثیر قرار گیرد، احتمالاً مفصل مشابه در طرف دیگر نیز دچار مشکل خواهد شد. این ویژگی به پزشکان کمک می‌کند تا آرتریت روماتوئید را از سایر انواع آرتریت، مانند استئوآرتریت (OA)، تشخیص دهند. تشخیص زودهنگام آرتریت روماتوئید می‌تواند به بهبود نتایج درمان کمک کند، بنابراین آشنایی با علائم این بیماری اهمیت زیادی دارد.

روماتیسم مفصلی دست

در دست و مچ دست، ۲۹ استخوان به هم متصل می‌شوند و مفاصل کوچکی را تشکیل می‌دهند که ممکن است تحت تأثیر این بیماری قرار گیرند. پوشش مفصل (سینوویوم) دچار التهاب و تورم می‌شود و به فرسایش غضروف و استخوان منجر می‌گردد. بافت متورم همچنین می‌تواند رباط‌های اطراف را که وظیفه نگه‌داشتن استخوان‌ها در کنار یکدیگر را دارند، تحت فشار قرار دهد و در نتیجه تغییر شکل و بی‌ثباتی ایجاد کند.

 روماتیسم مفصلی زانو

آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است که به مفاصل مختلف در سراسر بدن، از جمله مفصل زانو، حمله می‌کند. به دلیل ویژگی متقارن این بیماری، معمولاً یک مفصل در هر دو طرف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در آرتریت روماتوئید، غشای سینوویال که مفصل زانو را پوشش می‌دهد، شروع به تورم می‌کند و این امر منجر به التهاب غشای سینوویال و کپسول اطراف مفصل زانو می‌شود. سلول‌های التهابی موادی را آزاد می‌کنند که به تدریج غضروف زانو را تخریب می‌نمایند.

روماتیسم مفصلی پا

آرتریت یک وضعیت پزشکی است که با آسیب و سفتی مفاصل شناخته می‌شود و می‌تواند بیش از ۳۰ مفصل در پا و مچ پا را تحت تأثیر قرار دهد. این مفاصل که استخوان‌های پا و مچ پا را به هم متصل می‌کنند، برای حفظ تعادل و ثبات در ایستادن، راه رفتن و انجام فعالیت‌های بدنی ضروری هستند. در آرتریت روماتوئید، رباط‌هایی که از قسمت میانی پا حمایت می‌کنند، ضعیف می‌شوند و قوس پا از بین می‌رود. این تغییرات معمولاً باعث می‌شود که جلوی پا به سمت بیرون متمایل شود. همچنین، آرتریت روماتوئید به غضروف آسیب می‌زند و منجر به بروز درد ناشی از آرتریت می‌شود.

علائم روماتیسم مفصلی

نشانه‌های آرتریت روماتوئید در هر فرد به‌طور متفاوتی بروز می‌کند. در برخی افراد، علائم مفصلی به تدریج و طی چندین سال ظاهر می‌شود، در حالی که در دیگران، این علائم به سرعت پیشرفت می‌کند. به‌طور کلی، علائم آرتریت روماتوئید شامل موارد زیر است:

• درد، تورم، سفتی و حساسیت در بیش از یک مفصل
• سفتی، به‌ویژه در صبح یا پس از نشستن طولانی
•  درد و سفتی در مفاصل مشابه در هر دو طرف بدن
•  خستگی شدید
•  ضعف
•  تب

علائم روماتیسم مفصلی در دست

سفتی، تورم و درد از نشانه‌های رایج تمامی انواع آرتریت در دست به شمار می‌روند. در آرتریت روماتوئید، برخی مفاصل ممکن است بیشتر از دیگران متورم شوند. معمولاً در انگشتان، تورم به شکل سوسیس یا دوکی مشاهده می‌شود. سایر علائم آرتریت روماتوئید در دست شامل موارد زیر است:

•  وجود یک توده نرم در پشت دست که با حرکت تاندون‌های صاف‌کننده انگشتان جابجا می‌شود.
•  صدای جیرجیر (کرپیتوس) هنگام حرکت مفاصل.
•  تغییر موقعیت انگشتان به هنگام دور شدن از شست.
•  تورم و التهاب تاندون‌های خم‌کننده انگشتان.
•  احساس بی‌حسی و گزگز در انگشتان (سندرم تونل کارپال).
•  پارگی تاندون‌ها که منجر به از دست دادن توانایی صاف کردن یا خم کردن انگشتان خاص یا شست می‌شود.

علائم روماتیسم مفصلی زانو

نشانه‌ها و علائم ابتلا به روماتیسم زانو، هرچند به طور کلی مشابه آرتریت در سایر مفاصل هستند، اما در برخی موارد تفاوت‌هایی نیز دارند. از جمله نشانه‌های رایج آرتریت زانو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  صدای ساییدن یا ضربه خوردن (کرپیتوس)
• دشواری در راه رفتن
•  درد مفاصل که تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار می‌گیرد
• سفتی مفصل
•  کمانش زانو

علت روماتیسم مفصلی

آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که به دلیل حمله سیستم ایمنی به بافت‌های سالم بدن ایجاد می‌شود. با این حال، علت دقیق این حمله هنوز مشخص نیست. در حالت طبیعی، سیستم ایمنی بدن آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به باکتری‌ها و ویروس‌ها حمله کرده و در مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند. اما در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی به اشتباه پادتن‌هایی را به پوشش مفاصل ارسال می‌کند که به بافت‌های اطراف مفصل آسیب می‌زند. این وضعیت منجر به زخم و التهاب در لایه نازک سلولی (سینوویوم) می‌شود که مفاصل را پوشانده و باعث آزاد شدن مواد شیمیایی می‌گردد که به بافت‌های اطراف آسیب می‌زنند.

عوارض روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی می‌تواند با عوارض متعددی همراه باشد که در هر فرد به شکل متفاوتی ظاهر می‌شود. در حالی که برخی افراد ممکن است عوارض خفیفی را تجربه کنند، دیگران ممکن است با عوارض شدیدتری مواجه شوند. از جمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکلات قلبی
•  بیماری‌های ریوی
•  پوکی استخوان
•  عفونت‌ها
•  کم‌خونی
• خستگی مفرط
•  خشکی چشم
•  فرسایش مفاصل
•  تب خفیف

تشخیص روماتیسم مفصلی

تشخیص هر بیماری به درمان سریع و به‌موقع آن کمک می‌کند. روماتیسم مفصلی نیز از جمله بیماری‌هایی است که در صورت شناسایی به موقع، می‌توان تا حد زیادی از عوارض شدید آن جلوگیری کرد. در ادامه، روش‌های تشخیص و آزمایش روماتیسم را معرفی می‌کنیم:

•  معاینه فیزیکی توسط پزشک
• آزمایش نرخ رسوب گلبول قرمز (ESR) برای ارزیابی سطوح التهاب در بدن
•  سنجش پروتئین واکنشی C (CRP)
•  آزمایش شمارش کامل خون برای بررسی احتمال ابتلا به کم‌خونی
•  اندازه‌گیری فاکتور روماتوئید و آنتی‌بادی‌های ضد CCP 

راه پیشگیری روماتیسم مفصلی

اگر با برخی از روش‌های پیشگیری آشنا باشید، می‌توانید به‌خوبی از ابتلا به روماتیسم مفصلی جلوگیری کنید. در ادامه، به چند روش مؤثر برای پیشگیری از این بیماری اشاره می‌کنیم:

•  کنترل وزن
•  ورزش و فعالیت بدنی منظم
•  رعایت یک رژیم غذایی سالم
•  افزایش مصرف ماهی
•  محدود کردن مصرف الکل
•  بهبود بهداشت دهان و دندان
• مدیریت استرس

درمان روماتیسم مفصلی

درمان‌های آرتریت روماتوئید می‌توانند به کاهش التهاب مفاصل، تسکین درد، جلوگیری یا کند کردن آسیب به مفاصل و حتی کاهش ناتوانی کمک کنند. هرچند درمان قطعی برای روماتیسم وجود ندارد، اما درمان و حمایت زودهنگام (شامل دارودرمانی، تغییرات در سبک زندگی، درمان‌های حمایتی و جراحی) می‌تواند خطر آسیب به مفاصل را کاهش داده و تأثیرات این بیماری را محدود کند.

•  داروهای روماتیسم مفصلی

انواع داروهای تجویز شده توسط پزشک به شدت علائم بیمار و مدت زمان ابتلا به بیماری بستگی دارد. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می‌کنند. NSAIDهای بدون نسخه شامل ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم هستند. همچنین، NSAIDهای قوی‌تر با نسخه پزشک در دسترس می‌باشند. استروئیدها و داروهای کورتیکواستروئیدی، مانند پردنیزون، نیز به کاهش التهاب، درد و آسیب مفاصل کمک می‌کنند.

دسته‌ای جدید از داروهای اصلاح‌کننده بیماری  که به عنوان اصلاح‌کننده‌های پاسخ بیولوژیک شناخته می‌شوند، شامل آباتاسپت ، آدالیموماب ، آناکینرا، سرتولیزوماب ، اتانرسپت، گلیموماب، اینفلیکسیماب، ریتوکسیماب و سولفاسالازین هستند. در صورتی که DMARDهای معمولی و داروهای بیولوژیک مؤثر نباشند، ممکن است از باریسیتینیب، توفاسیتینیب و آپاداسیتینیب استفاده شود. لازم به ذکر است که دوزهای بالاتر توفاسیتینیب می‌تواند خطر لخته شدن خون در ریه‌ها، حوادث جدی قلبی و سرطان را افزایش دهد.

•  بهترین قرص برای درمان

بهترین دارو برای درمان روماتیسم مفصلی، داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری یا به اختصار DMARDs هستند.

•  داروهای گیاهی روماتیسم مفصلی

 داروهای گیاهی که حاوی ترکیباتی مانند زردچوبه، ریشه زنجبیل و بروملین هستند، به همراه گیاهانی نظیر گزنه و اسطوخودوس، در درمان آرتریت روماتوئید بسیار مؤثر می‌باشند.

سخن آخر 

روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خودایمنی مزمن است که به طور معمول در مفاصل هر دو طرف بدن بروز می‌کند و این ویژگی آن را از سایر انواع آرتریت متمایز می‌سازد. بیماران مبتلا به این بیماری ممکن است دچار درد و التهاب در نواحی مختلفی از جمله انگشتان، دست‌ها (به ویژه مچ دست)، زانوها، پاها و به خصوص مچ پا و انگشتان پا شوند.

اگرچه علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما گزینه‌های درمانی متنوعی از جمله تغییرات در سبک زندگی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، تغذیه درمانی، دارودرمانی و جراحی می‌تواند به بهبود وضعیت بیماران کمک کند.

⏬مقالات پیشنهادی⏬

فلای بک چیستعلائم کبد چرب در مردانسوند معده یا لوله گذاری نازوگاستریک چیست

مطالعه بیشتر