روده و معده از اعضای حیاتی بدن به شمار می‌روند و در صورت عدم رعایت رژیم غذایی مناسب، در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف قرار می‌گیرند. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب‌ سایت دکتر ایرانی همراه باشید.

پولیپ روده چیست

پولیپ‌ها می‌توانند در بخش‌های مختلف بدن ایجاد و رشد کنند، اما پولیپ روده به‌طور خاص شایع‌تر از سایر انواع آن‌هاست. به‌طور کلی، پولیپ به تجمعی از سلول‌ها اطلاق می‌شود که به دلیل رشد غیرطبیعی آن‌ها شکل می‌گیرد و می‌تواند توده‌ای به اندازه چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر ایجاد کند.

این پولیپ‌ها معمولاً خوش‌خیم هستند، اما در صورت عدم درمان، ممکن است بزرگ شده و به پولیپ‌های بدخیم تبدیل شوند. زمانی که این توده‌های سلولی بر روی دیواره داخلی کولون (روده بزرگ) یا رکتوم رشد کنند، به آن‌ها پولیپ روده (colon polyp) گفته می‌شود.

پولیپ‌های روده می‌توانند در اشکال و اندازه‌های مختلفی ظاهر شوند. نکته مهم این است که در ابتدا ممکن است این پولیپ‌ها کوچک و حدود ۵ میلی‌متر باشند، اما در برخی موارد، اگر به‌سرعت درمان نشوند، اندازه آن‌ها می‌تواند به ۳۰ میلی‌متر نیز برسد.

انواع پولیپ روده

همان‌طور که در پاراگراف اول اشاره شد، پولیپ روده یکی از بیماری‌های شایع گوارشی به شمار می‌آید و انواع مختلفی دارد. به طور کلی، انواع پولیپ روده به شرح زیر است:

پولیپ روده خوش‌خیم

پولیپ روده خوش‌خیم نوعی پولیپ است که در دیواره داخلی روده بزرگ قرار دارد و معمولاً خطر چندانی برای سلامت فرد ایجاد نمی‌کند، به عبارت دیگر، کم‌خطر است. این نوع پولیپ که غیرسرطانی نیز نامیده می‌شود، خود شامل انواع مختلفی از جمله پولیپ‌های هایپرپلاستیک، پولیپ‌های هامارتوما، پولیپ‌های کودکان، پولیپ‌های التهابی یا کاذب، پولیپ‌های پوتز-جگر و پولیپ‌های لنفاوی است.

پولیپ آدنوماتوز

این نوع پولیپ، که به عنوان آدنوماتوز شناخته می‌شود، رایج‌ترین نوع پولیپ در روده بزرگ است. در ابتدا، این پولیپ‌ها خوش‌خیم هستند، اما قابلیت تبدیل به پولیپ‌های بدخیم و توده‌های سرطانی را دارند. هدف از انجام کولونوسکوپی غربالگری، شناسایی و برداشتن این نوع پولیپ قبل از تبدیل شدن به سرطان است.

علائم پولیپ روده چیست

علائم پولیپ روده چیست

به طور کلی، پولیپ روده معمولاً بدون علامت است، اما در برخی موارد ممکن است علائم زیر را در برخی افراد ایجاد کند:

وجود خون در مدفوع

خون در مدفوع و خونریزی مقعدی از علائم مهم پولیپ روده به شمار می‌روند. در صورت مشاهده این علائم، باید به سرعت اقدامات درمانی لازم را انجام دهید. وجود خون در مدفوع می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که در بدترین حالت ممکن است ناشی از سرطان روده باشد. بنابراین، در صورت مشاهده خون در مدفوع یا خونریزی از مقعد، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

یبوست یا اسهال

به ندرت، پولیپ‌ها می‌توانند باعث اسهال یا یبوست شوند، که این موضوع بیشتر در مورد پولیپ‌های بزرگ و توده‌ها مشاهده می‌شود.

تغییر رنگ مدفوع

در برخی موارد، اگر روده بزرگ دچار خونریزی شود، ممکن است رنگ مدفوع تیره و سیاه شود که این می‌تواند نشانه‌ای از وجود پولیپ روده باشد.

درد شکم

در برخی مواقع، ایجاد پولیپ در روده بزرگ می‌تواند منجر به انسداد قسمتی از روده شده و فرد را دچار دل‌دردهای شدید کند.

کم‌خونی

یکی دیگر از علائم پولیپ روده، کم‌خونی و فقر آهن است که به دلیل خونریزی خفیف اما مزمن و طولانی‌مدت از پولیپ‌های بزرگ یا توده‌ها ایجاد می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به رنگ‌پریدگی، خستگی و ضعف شود.

دلایل ایجاد پولیپ روده

دلایل ایجاد پولیپ روده

به‌طور طبیعی، بدن به‌طور دوره‌ای سلول‌های جدیدی تولید کرده و آن‌ها را جایگزین سلول‌های قدیمی می‌کند. با این حال، در برخی موارد، بدون نیاز بدن، فرایند رشد و تقسیم سلولی به‌طور غیرضروری انجام می‌شود. بنابراین، می‌توان گفت یکی از دلایل بروز پولیپ روده، همین رشد و تقسیم سلولی غیرقابل کنترل است.

مطالعات متعدد نشان داده‌اند که عوامل مختلفی در ایجاد پولیپ و سرطان روده بزرگ نقش دارند، از جمله:

  • سبک زندگی و عادات غذایی نادرست، مانند مصرف غذاهای پرچرب و کم‌تحرکی
  •  افزایش وزن و چاقی
  •  استعمال سیگار
  • با افزایش سن (افراد بالای 45 سال)، احتمال بروز پولیپ در روده بزرگ نیز افزایش می‌یابد. به همین دلیل، تحقیقات نشان داده‌اند که انجام کولونوسکوپی غربالگری از سن 45 سال به بعد می‌تواند به شناسایی پولیپ‌های روده و در نتیجه پیشگیری از ابتلا به سرطان کمک کند.
  • عوامل ژنتیکی نیز نقش مهمی در بروز پولیپ و سرطان روده ایفا می‌کنند. در برخی خانواده‌ها، این عوامل به‌ویژه قوی هستند و در نتیجه، پولیپ و سرطان روده ممکن است در سنین پایین‌تر (زیر 40 سال) بروز کند و تعداد بیشتری از پولیپ‌ها و توده‌ها در روده مشاهده شود.
  • سابقه قبلی پولیپ 
  • داشتن سابقه خانوادگی سرطان یا پولیپ روده
  •  ابتلا به سرطان تخمدان یا رحم قبل از 50 سالگی
  •  بیماری‌های التهابی مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون

روش های تشخیص پولیپ روده

روش های تشخیص پولیپ روده

با پیشرفت تکنولوژی در صنعت پزشکی، روش‌های متعددی برای تشخیص پولیپ روده در دسترس قرار گرفته است. به همین دلیل، متخصصان پس از انجام معاینه اولیه بیمار، می‌توانند یکی از روش‌های زیر را انتخاب کنند:

کولونوسکوپی روده

کولونوسکوپی روشی مؤثر برای تشخیص و حتی درمان پولیپ روده به شمار می‌آید. در این روش، یک لوله منعطف که در انتهای آن دوربینی قرار دارد، از طریق مقعد وارد روده می‌شود. اگر در این مسیر پولیپی مشاهده شود، نمونه‌برداری از آن انجام می‌شود یا به‌طور کامل برداشته می‌شود.

سی‌تی کولونوگرافی

این روش که به کولونوسکوپی مجازی نیز معروف است، یک آزمایش غیرمستقیم از روده به شمار می‌آید. در این فرآیند، پس از اسکن، تصاویر دو بعدی و سه بعدی از روده و مقعد تهیه می‌شود و از این طریق می‌توان بافت‌های ملتهب، زخم‌ها، پولیپ‌ها و توده‌ها را شناسایی و مشاهده کرد. بنابراین، در صورت شک به وجود پولیپ یا ضایعه‌ای در روده، انجام کولونوسکوپی پس از سی‌تی‌اسکن ضروری است.

تست باریم انما

در این آزمایش، مایعی به نام باریم به داخل مقعد تزریق می‌شود و سپس با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری از بافت‌های روده گرفته می‌شود. پس از تزریق باریم، روده‌ها به رنگ سفید در می‌آیند و در صورت وجود هرگونه پولیپ یا توده، این نواحی به رنگ سیاه نمایش داده می‌شوند.

آزمایش مدفوع

یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای تشخیص پولیپ، آزمایش مدفوع است. اگر در این آزمایش وجود خون در نمونه‌های مدفوع تأیید شود، ممکن است به دلیل وجود پولیپ در روده باشد و برای تأیید این موضوع، انجام کولونوسکوپی ضروری است.

روش های برداشتن پولیپ روده

اگر پولیپ معده ناشی از عفونت یا التهاب باشد، پزشک درمان دارویی را آغاز می‌کند. این روش درمانی به‌ویژه برای از بین بردن عفونت ناشی از باکتری هلیکوباکتر پیلوری به کار می‌رود. پزشک معمولاً ترکیبی از داروها، از جمله قرص‌ها، را برای درمان پولیپ معده تجویز می‌کند.

برداشتن پولیپ روده با استفاده از پولیپکتومی

در این روش، پولیپ روده با کمک فورسپس یا یک حلقه سیمی برداشته می‌شود. اگر پولیپ بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر باشد، در برخی موارد مایعی زیر آن تزریق می‌شود تا جداسازی پولیپ از بافت‌های اطراف آسان‌تر گردد و برداشت آن راحت‌تر انجام شود.

جراحی

در روش جراحی، معمولاً از کم‌ترین تهاجم ممکن برای برداشتن پولیپ روده استفاده می‌شود. این روش زمانی به کار می‌رود که پولیپ به اندازه‌ای بزرگ شده باشد که امکان برداشت آن با روش‌های ساده و غیرجراحی وجود نداشته باشد. در این صورت، با استفاده از روش لاپاراسکوپی و قرار دادن وسیله‌ای به نام لاپاراسکوپ در روده، پولیپ برداشته می‌شود تا خطرات احتمالی برای بیمار به حداقل برسد.

برداشتن کل روده بزرگ و راست روده

این روش برای بیمارانی که به سندرم‌های ارثی نادری مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) مبتلا هستند، انجام می‌شود.

درمان خانگی پولیپ روده

درمان خانگی پولیپ روده

التهاب مزمن معده یکی از عوامل ایجاد پولیپ‌های هایپرپلاستیک به شمار می‌آید. با پیروی از یک رژیم غذایی مناسب، می‌توان ترشح اسید معده را کاهش داد. همچنین، برای درمان عفونت ناشی از باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده، تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است. با درمان این عفونت، امکان از بین بردن پولیپ‌های هایپرپلاستیک معده و کاهش احتمال عود آن‌ها فراهم می‌شود. نوع غذاهایی که مصرف می‌کنید، نقش مهمی در درمان پولیپ معده و کنترل علائم آن دارد.

  • مصرف میوه‌ها و سبزیجات

به دلیل محتوای فیبرشان، برای حفظ سلامت دستگاه گوارش بسیار مفید است. با این حال، بهتر است از مصرف زیاد میوه‌های اسیدی مانند گریپ‌فروت و پرتقال و همچنین ترشیجات پرهیز کنید، زیرا این مواد می‌توانند خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند. همچنین، مصرف حبوبات و غلات به دلیل داشتن فیبر و ویتامین B، به هضم طبیعی غذا کمک کرده و معده را تقویت می‌کند.

  • حذف غذاهای اسیدی

غذاهای آلوده و نوشیدنی‌های الکلی نیز اهمیت دارد. این مواد می‌توانند باعث التهاب مخاط معده و بروز گاستریت (ورم معده) شوند که ممکن است به تشکیل پولیپ‌های معده منجر گردد. با حذف این نوع غذاها از رژیم غذایی، می‌توان به کاهش التهاب معده کمک کرد.

مراقبت بعد از برداشتن پولیپ روده

پس از حذف پولیپ‌های معده، پزشک به شما توصیه می‌کند که برخی مراقبت‌ها و رفتارهای خاص را رعایت کنید تا روند بهبودی سریع‌تر و بدون مشکل پیش برود. بهترین راهکار، پیروی کامل از دستورالعمل‌های مراقبتی پزشک است.

  • استراحت کافی و پرهیز از فعالیت‌های سنگین ضروری است.
  • برای کاهش درد پس از عمل جراحی، می‌توان از آرامش‌بخش‌ها استفاده کرد.
  • رعایت یک رژیم غذایی مناسب، شامل مصرف مایعات گرم و غذاهای نرم، اهمیت دارد.
  • مراجعه منظم به پزشک نیز برای بررسی محل جراحی و پیشگیری از پیشرفت بیماری توصیه می‌شود.

سخن آخر

یکی از بیماری‌های رایج روده که ممکن است برخی افراد با آن مواجه شوند، پولیپ روده است. پولیپ روده به توده‌هایی اطلاق می‌شود که در روده شروع به رشد می‌کنند و در صورت عدم درمان، ممکن است بزرگ‌تر شوند. به طور کلی، علت اصلی بروز پولیپ روده، تغییرات در مواد ژنتیکی سلول‌های پوششی روده است. این عارضه معمولاً در بزرگسالان بیشتر مشاهده می‌شود، اما خوشبختانه در صورت شناسایی سریع و به موقع، روش‌های برداشتن پولیپ روده به راحتی توسط پزشکان متخصص قابل انجام است.

⏬مقالات پیشنهادی ⏬

بیماری های شایع زنان انواع پوست و نحوه مراقبت از آن  انواع بیماری دهان و دندان

مطالعه بیشتر