دکتر ایرانی DoctorIrani | بررسی و تحلیل مسائل پزشکی روز دنیا و مشاوره تخصصی
تاریخ انتشار:
سنگ کلیه یکی از مشکلات شایع در دستگاه ادراری است که به واسطه تجمع مواد معدنی و نمک‌ها در ادرار تشکیل می‌شود. این عارضه می‌تواند علائم دردناک و عوارض جدی را به همراه داشته باشد و نیاز به توجه و درمان مناسب دارد. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب سایت دکتر ایرانی همراه باشید.
سنگ کلیه
سنگ کلیه به عنوان توده‌هایی سخت و جامد شناخته می‌شود که از تجمع و رسوب مواد معدنی و نمک‌های موجود در ادرار شکل می‌گیرند. این توده‌های کوچک یا بزرگ می‌توانند در هر نقطه‌ای از دستگاه ادراری، از کلیه‌ها گرفته تا مثانه، تشکیل شوند. اندازه آن‌ها متغیر است و از ذرات ریز تا سنگ‌های بزرگ‌تر متفاوت می‌باشد.
سنگ کلیه چیست
جابه‌جایی این سنگ‌ها، به‌ویژه زمانی که از کلیه به حالب منتقل می‌شوند، می‌تواند موجب آغاز درد ناگهانی و شدیدی در شکم یا پهلو شود. این حالت ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد که شامل مشکلاتی در دفع ادرار، وجود خون در ادرار و حتی سختی در تنفس است. اگر این مشکل درمان نشود، می‌تواند به عوارض جدی‌تری منجر گردد.
سنگ کلیه علائم
معمولاً با درد شدید و ناگهانی در ناحیه کمر یا پهلو آغاز می‌شود که این درد ممکن است به سمت شکم و کشاله ران انتشار یابد. علاوه بر این، نشانه‌هایی مانند تنگی نفس، حالت تهوع، استفراغ و وجود خون در ادرار نیز از علائم متداول این مشکل محسوب می‌شوند. در برخی مواقع، ابتلا به این بیماری می‌تواند با علائم شبیه عفونت ادراری، از جمله تب و درد هنگام ادرار، همراه باشد.
پیشگیری سنگ کلیه
مصرف کافی آب در طول روز اهمیت زیادی دارد، زیرا به رقیق شدن ادرار و جلوگیری از شکل‌گیری سنگ‌ها کمک می‌کند. علاوه بر این، کاهش مصرف نمک و پروتئین‌های حیوانی همراه با افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند خطر ابتلا را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد. انجام فعالیت‌های بدنی منظم و حفظ وزن ایده‌آل نیز از عوامل کلیدی در پیشگیری از این عارضه محسوب می‌شوند.
سنگ کلیه پیشگیری
مصرف روزانه مقدار کافی آب می‌تواند ادرار را رقیق کرده و از ایجاد سنگ‌ها پیشگیری کند. در همین راستا، محدود کردن مصرف نمک و پروتئین‌های حیوانی و افزایش استفاده از میوه‌ها و سبزیجات نقش قابل توجهی دارد. همچنین، تمرینات ورزشی منظم و حفظ وزن ایده‌آل از عوامل مؤثر و حیاتی در کاهش احتمال ابتلا به سنگ کلیه محسوب می‌شوند.
غذا های مضر برای سنگ کلیه
غذاهایی که برای سنگ کلیه مضر هستند شامل خوراکی‌هایی با نمک بالا مانند فست‌فودها و مواد غذایی کنسرو شده می‌شوند.
همچنین مصرف بیش از حد پروتئین‌های حیوانی، از جمله گوشت قرمز و محصولات لبنی، می‌تواند احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد. شکر و نوشیدنی‌های شیرین نیز به دلیل افزایش سطح کلسیم و اگزالات در ادرار باید به مقدار محدود مصرف شوند.
انواع سنگ کلیه
سنگ‌های کلیه را می‌توان به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد. متداول‌ترین آن‌ها سنگ‌های کلسیمی هستند که عمدتاً از کلسیم اگزالات یا کلسیم فسفات تشکیل می‌شوند. سنگ‌های ناشی از کلسیم اگزالات غالباً به دلیل مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی اگزالات به وجود می‌آیند.
نوع دیگر، سنگ‌های اسید اوریکی است که به دنبال افزایش سطح اسید اوریک در ادرار شکل می‌گیرند. همچنین، نوعی دیگر از سنگ‌های کلیه که به عنوان سنگ‌های عفونی شناخته می‌شوند، معمولاً در نتیجه بروز مکرر عفونت‌ها ایجاد می‌شوند.
انواع سنگ کلیه بر اساس رنگ
- سنگ‌های کلیه بر اساس رنگ شامل انواع مختلفی هستند.
- سنگ‌های کلسیمی معمولاً به رنگ سفید یا زرد دیده می‌شوند.
- سنگ‌های اگزالاتی به رنگ قهوه‌ای یا سیاه ظاهر می‌شوند.
- سنگ‌های اسید اوریکی اغلب رنگی قهوه‌ای مایل به قرمز دارند.
- سنگ‌های عفونی می‌توانند به رنگ سبز یا قهوه‌ای باشند.
انواع سنگ کلیه و درمان آن
سنگ‌های کلیه به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که شامل سنگ‌های کلسیمی، اگزالاتی، اسید اوریکی و عفونی هستند. این سنگ‌ها به دلیل عوامل گوناگونی تشکیل می‌شوند.
درمان آن‌ها عموماً با افزایش مصرف مایعات، استفاده از داروهای مسکن و در موارد حادتر، دخالت‌های پزشکی مانند لیتوتریپسی یا آنژیوپلاستی انجام می‌گیرد. علاوه بر این، اصلاح الگوهای تغذیه‌ای می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری و کاهش احتمال بازگشت سنگ‌های کلیه داشته باشد.
عمل جراحی سنگ کلیه
عمل جراحی سنگ کلیه معمولاً در مواقعی انجام می‌شود که سنگ‌ها بیش از حد بزرگ باشند و به طور طبیعی دفع نشوند یا مشکلاتی نظیر انسداد یا عفونت را به همراه داشته باشند.
از روش‌های متداول می‌توان به لیتوتریپسی با امواج صوتی اشاره کرد که سنگ‌ها را به قطعات کوچک‌تر تجزیه می‌کند، یا جراحی باز و لاپاراسکوپی برای برداشتن سنگ‌ها. پس از جراحی، توصیه می‌شود با تغییر در سبک تغذیه و افزایش مصرف مایعات، از تشکیل مجدد سنگ‌ها جلوگیری شود.
عمل جراحی سنگ کلیه با لیزر
جراحی با لیزر یک روش کم‌تهاجمی محسوب می‌شود که از انرژی لیزر برای خرد کردن سنگ‌های کلیه به قطعات کوچک‌تر بهره می‌گیرد. این فرآیند معمولاً به کمک یک لوله باریک به نام یورتروسکوپ انجام می‌شود، که از طریق آن به داخل حالب دسترسی پیدا می‌کنند.
از جمله مزایای برجسته این روش می‌توان به کاهش درد، کوتاه‌تر شدن دوره بهبودی و کاهش خطر بروز عوارض نسبت به جراحی‌های باز اشاره کرد.
عمل جراحی سنگ کلیه با فنر
جراحی سنگ کلیه با استفاده از فنر یا استنت، اغلب به عنوان یک روش کمکی برای مدیریت سنگ‌های بزرگ یا زمانی که عبور سنگ از دستگاه ادراری با دشواری صورت می‌گیرد، به کار گرفته می‌شود.
در این فرآیند، فنر یا لوله استنت داخل حالب قرار داده می‌شود تا عبور سنگ را تسهیل کرده و از انسداد مجاری جلوگیری کند. این شیوه می‌تواند باعث کاهش درد و بهبود جریان ادرار شود؛ هرچند غالباً به عنوان یک راهکار موقت پیش از انجام درمان نهایی محسوب می‌شود.
درمان سنگ کلیه
برای درمان سنگ کلیه، افزایش مصرف مایعات به منظور تسهیل دفع سنگ‌ها و استفاده از داروهای مسکن جهت کاهش درد پیشنهاد می‌شود. در مواردی که سنگ اندازه بزرگی داشته باشد یا با عوارضی همراه باشد، از روش‌های غیرتهاجمی نظیر لیتوتریپسی یا جراحی با لیزر استفاده می‌شود. همچنین، انجام تغییرات در رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی نقش مهمی در جلوگیری از تشکیل دوباره سنگ‌ها ایفا می‌کند.
سنگ کلیه درمان
با توجه به اندازه و نوع آن می‌تواند روش‌های متفاوتی داشته باشد. یکی از راه‌های معمول، افزایش مصرف مایعات به منظور تسهیل در دفع سنگ‌ها است.
در موارد پیچیده‌تر و شدیدتر، ممکن است از داروهای تسکین‌دهنده درد استفاده شود یا روش‌های غیرتهاجمی همچون لیتوتریپسی با امواج صوتی یا جراحی لیزری برای خرد کردن سنگ‌ها به کار گرفته شود. علاوه بر این، اصلاح رژیم غذایی و ایجاد تغییراتی در سبک زندگی نیز به منظور جلوگیری از تشکیل مجدد سنگ‌ها توصیه می‌شود.
علائم سنگ کلیه
معممولاً با درد شدید و ناگهانی در ناحیه کمر یا پهلو آشکار می‌شود که ممکن است به سمت شکم و کشاله ران نیز گسترش یابد. علاوه بر این، ممکن است فرد دچار حالت تهوع، استفراغ و مشاهده خون در ادرار شود.
در برخی موارد، عفونت ادراری نیز به همراه سنگ کلیه بروز می‌کند که نشانه‌های آن می‌تواند شامل تب و احساس درد هنگام ادرار باشد.
علائم سنگ کلیه در مردان
در مردان شامل درد شدید و ناگهانی در ناحیه کمر یا پهلو می‌شود که می‌تواند به کشاله ران و شکم انتشار یابد. این علائم ممکن است با حالت تهوع، استفراغ و وجود خون در ادرار همراه باشد. همچنین، در برخی موارد، نشانه‌هایی از عفونت ادراری مانند تب و احساس درد هنگام ادرار کردن نیز ممکن است بروز کند.
علائم سنگ کلیه در زنان
در زنان می‌تواند شامل درد شدید و ناگهانی در ناحیه کمر یا پهلو باشد که گاهی به شکم و کشاله ران گسترش پیدا می‌کند. علاوه بر این، ممکن است حالت تهوع، استفراغ و وجود خون در ادرار نیز تجربه شود. در برخی موارد، نشانه‌هایی از عفونت ادراری مانند تب و احساس درد هنگام ادرار کردن نیز دیده می‌شود.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
