
داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی داروهایی هستند که فعالیت سیستم ایمنی بدن را کاهش میدهند. این داروها در شرایطی تجویز میشوند که سیستم ایمنی بیشفعال باشد یا بهاشتباه به بافتهای بدن حمله کند. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب سایت دکتر ایرانی همراه باشید.
داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی
داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی به دارویی گفته میشود که عملکرد بیشفعال یا نامنظم سیستم ایمنی بدن را کاهش میدهد. این داروها برای درمان بیماریهای خودایمنی یا جلوگیری از رد پیوند اعضا تجویز میشوند. با کاهش فعالیت سلولهای ایمنی، التهاب کنترل میشود و از آسیب به بافتهای سالم جلوگیری میگردد.
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
است داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی انواع مختلفی دارند که بسته به نوع بیماری، شدت علائم، و وضعیت کلی بیمار تجویز میشوند. از داروهای ساده مثل کورتونها تا داروهای پیشرفته بیولوژیک، همه با هدف مهار پاسخهای التهابی و ایمنی بدن استفاده میشوند. انتخاب نوع دارو باید توسط پزشک و با بررسی کامل شرایط بیمار انجام شود
اسامی داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
فهرستی از اسامی رایج داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی آورده شده است:
-
آزاتیوپرین (Azathioprine)
-
متوترکسات (Methotrexate)
-
سیکلوسپورین (Cyclosporine)
-
مایکوفنولات موفتیل (Mycophenolate mofetil)
-
تاکرولیموس (Tacrolimus)
-
پردنیزولون (Prednisolone)
-
ریتوکسیمب (Rituximab)
-
اینفلیکسیمب (Infliximab)
این داروها بسته به نوع عملکرد در دستههای مختلفی مانند کورتیکواستروئیدها، مهارکنندههای کالسینورین، داروهای بیولوژیک و… قرار میگیرند.
لیست داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
نام دارو | دسته دارویی | شکل مصرف |
پردنیزولون | کورتیکواستروئید | خوراکی/تزریقی |
سیکلوسپورین | کالسینورین اینهیبیتور | خوراکی |
متوترکسات | آنتیمتابولیت | خوراکی/تزریقی |
مایکوفنولات | آنتیمتابولیت | خوراکی |
آدالیمومب | داروی بیولوژیک | تزریق زیرپوستی |
توفاسیتینیب | مهارکننده JAK | خوراکی |
عوارض داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
با وجود اثربخشی بالای داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی در کنترل بیماریهای خودایمنی و جلوگیری از رد پیوند اعضا، باید توجه داشت که این داروها بدون عارضه نیستند. سرکوب عملکرد طبیعی سیستم ایمنی میتواند بدن را در برابر برخی تهدیدها آسیبپذیرتر کند. بنابراین، آگاهی از عوارض جانبی آنها و پیگیری منظم تحت نظر پزشک بسیار مهم است.
1. افزایش خطر ابتلا به عفونتها
یکی از شایعترین و جدیترین عوارض این داروها، تضعیف دفاع طبیعی بدن در برابر ویروسها، باکتریها، قارچها و انگلها است. بیماران ممکن است دچار عفونتهای مکرر تنفسی، ادراری، پوستی یا حتی عفونتهای فرصتطلب مانند سل و قارچهای ن罕 شوند. واکسیناسیون پیش از شروع درمان، رعایت بهداشت و پرهیز از تماس با افراد بیمار ضروری است.
2. ضعف عمومی، خستگی و بیحالی
بسیاری از بیماران، بهویژه در دورههای اولیه درمان، دچار افت انرژی، احساس خستگی مفرط و ضعف عضلانی میشوند. این عارضه میتواند کیفیت زندگی را تحتتأثیر قرار دهد و نیاز به تعدیل دوز یا مکملدرمانی داشته باشد.
3. مشکلات گوارشی
داروهای مختلف میتوانند باعث تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکمی یا کاهش اشتها شوند. در برخی موارد، التهاب معده یا آسیب به مخاط روده نیز گزارش شده است. مصرف دارو همراه با غذا و استفاده از داروهای محافظ معده ممکن است توصیه شود.
4. آسیب به کبد و کلیه
برخی داروها مثل متوترکسات، سیکلوسپورین، تاکرولیموس یا مایکوفنولات ممکن است موجب افزایش آنزیمهای کبدی، اختلال در عملکرد کلیه یا حتی نارسایی اعضای حیاتی شوند. انجام آزمایشهای منظم خون و ادرار برای بررسی عملکرد این اندامها، حیاتی است.
5. افزایش فشار خون و قند خون
برخی داروها، مخصوصاً کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزولون)، باعث افزایش قند خون (احتمال دیابت) و بالا رفتن فشار خون میشوند. این عوارض در صورت کنترل نشدن، ممکن است منجر به عوارض قلبی-عروقی یا کلیوی شوند.
6. ریزش مو و تغییرات پوستی
برخی بیماران بهویژه با داروهایی مانند متوترکسات یا سیکلوسپورین، دچار ریزش مو، خشکی پوست، جوش، تغییر رنگ پوست یا شکنندگی ناخنها میشوند. هرچند این عوارض اغلب قابل بازگشت هستند، اما ممکن است از نظر روانی آزاردهنده باشند.
7. اختلالات روانی و خلقی
کورتونها میتوانند در برخی بیماران منجر به بیخوابی، اضطراب، تحریکپذیری، افسردگی یا حتی توهم و اختلالات خلقی شدید شوند. تنظیم دوز دارو یا استفاده از درمان مکمل روانپزشکی در موارد خاص لازم میشود.
داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن
داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن ابزاری حیاتی در پزشکی نوین است که به کنترل بیماریهای التهابی و مزمن کمک میکند.
این داروها در درمان بیماریهایی نظیر اماس، لوپوس، روماتیسم، کرون و پیوند عضو نقش کلیدی دارند. گاهی برای یک دوره کوتاه، و گاهی تا پایان عمر تجویز میشوند.
داروهای سرکوب کننده خود ایمنی
در بیماریهای خودایمنی، بدن بهاشتباه به بافتهای خودش حمله میکند. داروهای سرکوب کننده خودایمنی با مهار این پاسخ ایمنی نابجا، باعث کاهش علائم و پیشرفت بیماری میشوند.
داروهایی مثل متوترکسات، آدالیمومب و ریتوکسیمب در بیماریهایی نظیر روماتیسم مفصلی، لوپوس و پسوریازیس استفاده میشوند.
کاربرد داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی
داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی نقش حیاتی و گستردهای در درمان بسیاری از بیماریها و شرایط پزشکی دارند. این داروها با مهار فعالیت بیشازحد یا غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن، از تخریب بافتهای سالم جلوگیری کرده و علائم بیماری را کنترل میکنند. مهمترین کاربردهای این داروها عبارتاند از:
1. کنترل بیماریهای خودایمنی
در بیماریهای خودایمنی، سیستم ایمنی به اشتباه به سلولها و بافتهای خود بدن حمله میکند و باعث التهاب و آسیب میشود. داروهای سرکوبکننده با مهار این پاسخ ایمنی نابجا، موجب کاهش التهاب و پیشگیری از تخریب بافتها میشوند. از جمله بیماریهای خودایمنی که این داروها در درمان آنها کاربرد دارند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
مولتیپل اسکلروزیس (MS): بیماری عصبی که باعث التهاب و تخریب میلین در سیستم عصبی مرکزی میشود.
-
روماتیسم مفصلی (RA): بیماری مزمن التهابی که مفاصل را درگیر میکند و موجب درد و ناتوانی میشود.
-
لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE): بیماری خودایمنی که چندین ارگان بدن مانند پوست، کلیه و مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد.
2. درمان بیماریهای التهابی مزمن
بیماریهای التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون نیز از طریق التهاب مزمن روده ایجاد مشکلات گوارشی و آسیب به بافت میشوند. داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی میتوانند با کنترل التهاب، به بهبود علائم، جلوگیری از عوارض و افزایش کیفیت زندگی بیماران کمک کنند.
3. پیشگیری از رد پیوند عضو
یکی از مهمترین کاربردهای این داروها در حوزه پیوند اعضا است. پس از پیوند کلیه، کبد، قلب یا ریه، سیستم ایمنی ممکن است عضو جدید را بهعنوان جسم خارجی شناسایی کرده و علیه آن واکنش نشان دهد. داروهای سرکوبکننده، این پاسخ ایمنی را مهار کرده و از رد پیوند جلوگیری میکنند تا عضو پیوندی بتواند به خوبی کار کند.
4. کاهش التهاب در واکنشهای ایمنی بیشفعال
در برخی شرایط، سیستم ایمنی به صورت بیشفعال و غیرکنترلشده پاسخ میدهد که منجر به التهاب و آسیب به بافتهای بدن میشود. داروهای سرکوبکننده با کاهش این واکنشها، از آسیب بیشتر جلوگیری کرده و به ترمیم بافتها کمک میکنند.
5. درمان اختلالات خونی خاص
در برخی بیماریهای خونی نادر مانند آنمی آپلاستیک، سیستم ایمنی به سلولهای مغز استخوان حمله میکند و باعث کاهش تولید سلولهای خونی میشود. داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی میتوانند با مهار این حمله، تولید سلولهای خونی را بازیابی کنند و به بهبود بیمار کمک کنند.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬
بیماری نقرس چیستآمپول اوزمپیکبهترین مولتی ویتامین برای رشد مو