نارسایی دهانه رحم

در دوران بارداری، دهانه رحم به طور طبیعی بسته است و قبل از زایمان، نازک شده و سپس باز می‌شود. اگر در طول بارداری، دهانه رحم زودتر از زمان مناسب باز شود، به این وضعیت نارسایی دهانه رحم (Cervical Insufficiency) یا به عبارتی، ناکارآمدی یا ناتوانی دهانه رحم گفته می‌شود. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب‌ سایت دکتر ایرانی همراه باشید.

نارسایی دهانه رحم چیست

ناتوانی دهانه رحم زمانی اتفاق می‌افتد که در اوایل بارداری، دهانه رحم به صورت باز، ضعیف یا کوتاه باشد. این وضعیت می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند سقط جنین (از دست دادن بارداری) و زایمان زودرس (به دنیا آمدن قبل از هفته ۳۷ بارداری) شود. به عبارت دیگر، ناتوانی دهانه رحم زمانی رخ می‌دهد که بافت ضعیف دهانه رحم در زایمان زودرس یا از دست دادن بارداری سالم نقش داشته باشد.

براساس آمار، نارسایی مرتبط با دهانه رحم در هر ۱۰۰ بارداری، یک مورد مشاهده می‌شود. خوشبختانه، روش‌های درمانی متعددی برای این وضعیت وجود دارد و معمولاً درمان ناتوانی دهانه رحم با موفقیت همراه است. هدف از این درمان، جلوگیری از زایمان زودرس و حفظ بارداری به منظور فراهم کردن فرصت کافی برای رشد کامل جنین و اندام‌هایش است.

چرا نارسایی دهانه رحم مشکل ساز است؟

از نظر موقعیت، دهانه رحم در انتهای پایین رحم قرار دارد و به واژن متصل می‌شود. در دوران قبل از بارداری، دهانه رحم به صورت بسته و سفت است. اما با پیشرفت بارداری و آماده شدن برای زایمان، تغییراتی در دهانه رحم رخ می‌دهد. به عبارت دیگر، با نزدیک شدن به زمان زایمان، دهانه رحم نرم‌تر، کوتاه‌تر و باز می‌شود تا نوزاد بتواند از طریق واژن به دنیا بیاید.

با این حال، خطر نارسایی دهانه رحم وجود دارد که ممکن است باعث شود دهانه رحم قبل از اینکه جنین به اندازه کافی رشد کند و برای تولد آماده شود، باز یا کوتاه شود. این وضعیت می‌تواند جنین را در معرض خطر تولد زودرس قرار دهد، در حالی که هنوز اعضای بدنش به طور کامل و به اندازه مناسب توسعه نیافته‌اند.

چه افرادی در معرض خطر ناتوانی دهانه رحم قرار دارند؟

هر زنی ممکن است به نارسایی دهانه رحم دچار شود. با این حال، افرادی که شرایط زیر را تجربه کرده‌اند، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشند:

•  سابقه زایمان زودرس یا سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری.
• آسیب به رحم یا دهانه رحم در دوران بارداری یا زایمان‌های قبلی.
• انجام عمل جراحی بر روی دهانه رحم.
• داشتن دهانه رحم یا رحم با شکل غیرطبیعی.
• ابتلا به اختلالات ژنتیکی مانند سندرم اهلرز-دانلوس (Ehlers-Danlos) که می‌تواند منجر به ضعف دهانه رحم و در نهایت نارسایی آن شود.

علاوه بر این، تحقیقات نشان داده‌اند که زنان سیاه‌پوست و افرادی که بارداری چندقلو (دوقلو، سه‌قلو و …) دارند، بیشتر از سایرین در معرض خطر نارسایی دهانه رحم در دوران بارداری هستند.

علائم نارسایی دهانه

برخلاف دیگر علائم زایمان زودرس مانند انقباضات یا پاره شدن کیسه آب جنین، نارسایی دهانه رحم ممکن است علائم قابل توجهی نداشته باشد. با این حال، برخی از زنان ممکن است قبل از تشخیص، لکه‌بینی خفیفی را تجربه کنند که معمولاً قبل از هفته ۲۴ بارداری اتفاق می‌افتد. به هر حال، علائم زیر می‌توانند نشانه‌هایی از این وضعیت باشند:

• احساس فشار در ناحیه لگن
• درد در ناحیه شکم
•  کمردرد
•  گرفتگی خفیف معده
•  تغییرات در ترشحات واژن
•  خونریزی خفیف واژینال

علت نارسایی دهانه چیست

پزشکان هنوز نتوانسته‌اند دلیل مشخصی برای نارسایی دهانه رحم شناسایی کنند، زیرا بسیاری از زنان هیچ عامل خطر شناخته‌شده‌ای برای این بیماری ندارند. با این حال، متخصصان بر این باورند که برخی عوامل خاص می‌توانند فرد را در معرض خطر ابتلا به این وضعیت قرار دهند. به عنوان مثال، این عوامل خطر یا ریسک‌فاکتورها شامل آسیب به دهانه رحم، جراحی‌های قبلی مرتبط با آن یا زایمان با دهانه رحم نامنظم می‌شوند. بنابراین، عوامل خطر برای نارسایی دهانه رحم عبارتند از:

ترومای گردن رحم

جراحی‌های قبلی دهانه رحم که ممکن است منجر به ناتوانی آن شوند، مانند جراحی برای درمان مشکلات تشخیص‌داده‌شده در تست پاپ اسمیر یا اتساع و کورتاژ (D&C). همچنین، باید اشاره کرد که پارگی دهانه رحم در طول زایمان، به ندرت می‌تواند به عنوان یک عامل خطر برای این نارسایی مطرح شود.

مشکلات ژنتیکی

برخی از شرایط خاص رحمی ممکن است باعث ناتوانی دهانه رحم شود. مشکلات ژنتیکی یکی از این عوامل است که بر نوعی پروتئین که بافت‌های همبند بدن (به نام کلاژن) را می‌سازد تاثیر می‌گذارد و ممکن است باعث ناتوانی دهانه رحم شود.

سخن آخر

ناتوانی دهانه رحم زمانی رخ می‌دهد که این ناحیه در طول بارداری ضعیف شده یا زودتر از موعد مقرر باز می‌شود. تشخیص این مشکل معمولاً دشوار است، مگر اینکه سابقه‌ای از سقط جنین، زایمان زودرس یا سایر عوامل خطر داشته باشید. بنابراین، ضروری است که درباره تاریخچه پزشکی خود و هرگونه علائم بارداری فعلی با پزشک خود صحبت کنید. این اطلاعات می‌تواند به متخصص کمک کند تا تشخیص دهد آیا شما در معرض خطر این نارسایی هستید یا خیر.

⏬مقالات پیشنهادی⏬

بیماری های شایع زنان انواع بیماری دهان و دندان انواع پوست و نحوه مراقبت از آن 

مطالعه بیشتر