دکتر ایرانی DoctorIrani | بررسی و تحلیل مسائل پزشکی روز دنیا و مشاوره تخصصی
مخملک یک بیماری نسبتا رایج در کودکان است که موجب ایجاد گلودرد و بثورات پوستی می‌شود. این بیماری در اثر یک باکتری به نام استرپتوکوک گروه A ایجاد می‌شود که نوعی سم در بدن تولید می‌کند. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب سایت دکتر ایرانی همراه باشید.
بیماری مخملک چیست
مخملک یا گل افشان (به انگلیسی: scarlet fever) یک بیماری عفونی و مسری است که بیشتر در کودکان ۳ تا ۷ ساله، به ویژه در فصول سرد سال، دیده می‌شود. عامل این بیماری باکتری استرپتوکوک بتا همولیتیک A است.
این باکتری در گلوی فرد تجمع و تکثیر می‌شود و با تولید نوعی سم به نام اگزوتوکسین، باعث بروز واکنش‌های پوستی و ضایعاتی بر روی پوست می‌گردد.
مخملک در کودکان
مخملک یک بیماری نسبتاً رایج در کودکان است که موجب گلودرد و ظهور بثورات پوستی می‌شود. این بیماری به دلیل باکتری‌ای به نام استرپتوکوک گروه A ایجاد می‌شود که نوعی سم در بدن تولید می‌کند. این بیماری به راحتی منتقل می‌شود و از طریق قطرات تنفسی، تماس مستقیم و مصرف غذاهای آلوده به باکتری از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند.
هرچند که شیوع مخملک بیشتر در کودکان دیده می‌شود، اما بزرگسالان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.
مخملک در بزرگسالان
مخملک معمولاً در سنین ۵ تا ۱۵ سالگی شایع است و کمتر در کودکان زیر ۳ سال یا بزرگسالان مشاهده می‌شود. با این حال، بزرگسالان، به ویژه والدین کودکان مدرسه‌ای، کارکنان مهدکودک‌ها و دبستان‌ها، و همچنین افرادی که در مراکز نظامی فعالیت می‌کنند، ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
مخملک در زنان باردار
بسیاری از زنان باردار معمولاً نگران ابتلا به مخملک در دوران بارداری هستند. اگرچه عفونت‌های ناشی از مخملک معمولاً تأثیری بر رشد جنین ندارند، اما در صورتی که زن باردار در زمان زایمان به این بیماری مبتلا شود، احتمال انتقال آن به نوزاد وجود دارد.
مهم‌ترین نگرانی در مورد ابتلا به مخملک، تب ناشی از آن است که به‌ویژه در روزهای ابتدایی بارداری می‌تواند منجر به بروز نقایص مادرزادی در کودک شود. در صورت عدم درمان مخملک، ممکن است عوارض دیگری نیز به وجود آید که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شده است.
برای درمان مخملک در دوران بارداری، پزشک معمولاً مصرف آنتی‌بیوتیک‌های ایمن را تجویز می‌کند. زنان باردار می‌توانند برای کاهش درد و تب از داروهایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن استفاده کنند. بسیاری از خانم‌های باردار نگران ابتلا به مخملک در این دوران هستند. اگرچه عفونت‌های ناشی از مخملک معمولاً تأثیری بر رشد جنین ندارند، اما در صورتی که زن باردار در زمان زایمان به این بیماری مبتلا شود، احتمال انتقال آن به نوزاد وجود دارد.
عکس مخملک در کودکان
بیماری مخملک چیست
علت اصلی ابتلا به این بیماری، باکتری استرپتوکوک بتا همولیتیک از گروه A است که در بینی و دهان انسان زندگی می‌کند. این باکتری با تولید نوعی سم، باعث ایجاد بثورات پوستی قرمز رنگ می‌شود و عفونت ناشی از آن، گلودرد را به همراه دارد.
با این حال، نمی‌توان گفت که همه افرادی که به گلودرد استرپتوکوکی مبتلا می‌شوند، حتماً به مخملک یا تب اسکارلت دچار خواهند شد. سن یکی از عوامل مهم در بروز این بیماری به شمار می‌آید.
برخی افراد بر این باورند که این بیماری به دلیل واگیردار بودن، ناشی از یک ویروس است. در حالی که اصطلاح “ویروس مخملک” به اشتباه به کار می‌رود و در واقع، باکتری استرپتوکوک بتا همولیتیک از گروه A عامل اصلی بروز این بیماری است.
درمان مخملک
آنتی‌بیوتیک‌ها را به‌طور کامل مصرف کنید: برای جلوگیری از گسترش عفونت، دوره درمان را به پایان برسانید. برای کاهش تب و ناراحتی، از داروهای بدون نسخه استفاده کنید: قبل از دادن ایبوپروفن به کودکان، حتماً با پزشک مشورت کنید. بزرگسالان می‌توانند از ایبوپروفن یا استامینوفن بهره ببرند.
از مصرف آسپرین پرهیز کنید: این دارو در زمان تب می‌تواند باعث بروز سندرم ری شود. برای تسکین گلودرد، داروهای دیگری را امتحان کنید: با آب نمک غرغره کنید و از دستگاه مرطوب‌کننده استفاده نمایید.
مخملک چیست
در مراحل ابتدایی بیماری، کودک ممکن است دچار پوششی سفید یا زرد کمرنگ بر روی زبان خود شود که به تدریج به رنگ قرمز تغییر می‌کند. همچنین، برجستگی‌ها و پرزهای زبان ممکن است بزرگ‌تر از حالت طبیعی شوند و در این صورت، زبان به شکل توت‌فرنگی در می‌آید که به این علامت مهم در مخملک، «زبان توت‌فرنگی» گفته می‌شود. لوزه‌های کودک نیز ممکن است متورم و قرمز شوند.
صورت بیمار به رنگ قرمز و برافروخته درمی‌آید، در حالی که اطراف دهان او رنگ پریده و سفید است. سایر علائم عمومی این بیماری شامل لرز، درد، کاهش اشتها، تورم غدد لنفاوی، بی‌قراری، احساس ناخوشی، تهوع، استفراغ و خارش در نقاط مختلف بدن می‌باشد.
علائم مخملک در کودکان
مخملک در ابتدا به آفتاب‌سوختگی شباهت دارد و قبل از اینکه به سایر نقاط بدن سرایت کند، با خارش در ناحیه صورت و گردن آغاز می‌شود. سایر علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
- گلودرد همراه با لکه‌های سفید
- تب، با یا بدون لرز
- سردرد یا درد در بدن
- تورم غدد در گردن
- حالت تهوع، استفراغ و درد شکم
- مشکل در بلع
- قرمزی تیره در چین‌های بازوها، پاها، گردن و کشاله ران
- صورت برافروخته با حلقه‌ای رنگ پریده در اطراف دهان
تشخیص مخملک در کودکان
تشخیص بیماری مخملک به‌طور بالینی صورت می‌گیرد، اما در آزمایشگاه می‌توان به وجود لکوسیتوز، افزایش ESR و افزایش تیتر آنتی‌استرپتولیزین A پی برد. همچنین می‌توان از حلق بیمار نمونه‌برداری کرده و آن را برای کشت ارسال کرد. برای این منظور از سواپ (چوب نازکی با سر پنبه‌ای) استفاده می‌شود.
در صورت دریافت درمان مناسب، بهبودی به سرعت حاصل می‌شود، هرچند که راش‌ها ممکن است برای چند روز باقی بمانند. همچنین، بازگشت تورم لوزه‌ها و غدد لنفاوی به حالت طبیعی ممکن است چندین هفته به طول بینجامد. درمان این بیماری معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین انجام می‌شود و در صورت حساسیت به پنی‌سیلین، اریترومایسین گزینه مناسبی است.
در صورت عدم درمان هر نوع عفونت استرپتوکوکی، ممکن است عوارض جدی مانند آبسه لوزه‌ها، تب روماتیسمی و مشکلات قلبی، کلیوی و پوستی به وجود آید که این عوارض به عنوان عوارض دیررس مخملک بدون درمان شناخته می‌شوند.
سخن آخر
تب، بثورات قرمز روشن و کمی برجسته، صورت برافروخته، راش‌های سنباده‌ای و گلودرد از علائم بیماری مخملک یا تب اسکارلت به شمار می‌روند. خوشبختانه، با وجود اینکه این بیماری واگیردار است، امروزه به عنوان یک تهدید جدی برای زندگی شناخته نمی‌شود و با مصرف آنتی‌بیوتیک قابل درمان است. مخملک بیماری سختی نیست، اما برای جلوگیری از بروز عوارض جدی، نیاز به درمان دارد.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
