میاستنی گراویس چیست

میاستنی گراویس یک بیماری خودایمنی است که منجر به ضعف عضلانی در بیماران می‌شود. هرچند این بیماری درمان قطعی ندارد، اما با استفاده از روش‌های مختلف می‌توان علائم آن را کاهش داد. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب‌ سایت دکتر ایرانی همراه باشید.

میاستنی گراویس چیست

میاستنی گراویس، که به انگلیسی Myasthenia Gravis نامیده می‌شود، یک بیماری نادر و خودایمنی است که منجر به ضعف در عضلات ارادی بدن می‌گردد. این اختلال زمانی به وجود می‌آید که سیستم ایمنی بدن به طور نادرست به گیرنده‌های استیل کولین، که برای عملکرد صحیح عضلات ضروری هستند، حمله می‌کند. این حمله باعث می‌شود که پیام‌های عصبی به درستی به عضلات منتقل نشوند و در نتیجه، عضلات به تدریج ضعیف می‌شوند.

ضعف عضلانی ممکن است در طول روز به تدریج افزایش یابد و پس از استراحت بهبود یابد. این بیماری می‌تواند عضلات مختلفی از جمله عضلات چشم، صورت، گلو و سایر اندام‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. بر اساس گزارش‌های منتشر شده توسط NHS و Mayo Clinic، میاستنی گراویس می‌تواند هر فردی را تحت تأثیر قرار دهد، اما بیشتر در زنان زیر ۴۰ سال و مردان بالای ۶۰ سال مشاهده می‌شود.

• میاستنی گراویس خفیف

در برخی افراد، میاستنی گراویس در مراحل اولیه یا به صورت خفیف ظاهر می‌شود. در موارد خفیف این بیماری، تنها عضلات چشم ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند که به آن میاستنی گراویس چشمی گفته می‌شود. علائم اولیه شامل افتادگی پلک‌ها (پتوز) و دوبینی است که ممکن است ناپایدار و متناوب باشند. تشخیص به موقع و درمان زودهنگام می‌تواند به کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند.

بر اساس مطالعات منتشر شده در مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته (NINDS)، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از موارد میاستنی گراویس به شکل خفیف باقی می‌مانند و سایر عضلات بدن تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.

علائم میاستنی گراویس

علائم میاستنی گراویس معمولاً به تدریج ظاهر می‌شوند و در ساعات اولیه روز خفیف‌تر هستند، اما با گذشت زمان و افزایش فعالیت، شدت آنها بیشتر می‌شود. این علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشند و گاهی به طور موقت بهبود یابند یا ناپایدار باشند. شایع‌ترین علائم شامل موارد زیر است:

• ضعف عضلات چشم و افتادگی پلک (پتوز) یا دوبینی
• مشکلات در بلع و گفتار (دیسفاژی) یا تغییر در صدا و دشواری در صحبت کردن
• ضعف عضلات اندام‌ها
• تنگی نفس

علت میاستنی گراویس

علت اصلی میاستنی گراویس، حمله نادرست سیستم ایمنی به خود بدن است. در این بیماری، سیستم ایمنی آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به گیرنده‌های استیل‌کولین در سطح عضلات حمله می‌کنند. این گیرنده‌ها برای انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات ضروری هستند. به دنبال این حمله، انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات کاهش می‌یابد و منجر به ضعف عضلانی می‌شود.

علت دقیق این اختلال هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است، اما عواملی مانند ژنتیک و شرایط محیطی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند. همچنین، استرس‌های جسمی، عفونت‌ها، جراحی‌ها و مصرف برخی داروها می‌توانند علائم بیماری را تشدید کنند.

تشخیص میاستنی گراویس

تشخیص بیماری میاستنی گراویس معمولاً از طریق معاینه بالینی، ارزیابی علائم و نتایج آزمایش‌های مختلف صورت می‌گیرد. پزشکان برای شناسایی دقیق علت ضعف عضلانی از تست‌ها و آزمایش‌های گوناگونی بهره می‌برند تا بتوانند برنامه درمانی مناسبی برای بیمار تدوین کنند.

• آزمایش میاستنی گراویس

تشخیص میاستنی گراویس معمولاً با استفاده از آزمایش‌های مختلف صورت می‌گیرد تا پزشکان بتوانند تأیید کنند که علائم ضعف عضلانی ناشی از این بیماری است.

• تست یخ در میاستنی گراویس

تست یخ میاستنی گراویس یکی از روش‌های سریع و غیرتهاجمی برای تشخیص این بیماری، به‌ویژه در مواردی است که افتادگی پلک‌ها مشاهده می‌شود. در این روش، یک تکه یخ به مدت چند دقیقه بر روی پلک افتاده بیمار قرار می‌گیرد. اگر پس از این مدت، افتادگی پلک کاهش یابد و پلک به حالت طبیعی‌تری برگردد، احتمال ابتلا به میاستنی گراویس وجود دارد.

این تست بر این اصل استوار است که خنک شدن عضلات می‌تواند به بهبود موقت عملکرد استیل‌کولین کمک کرده و ضعف عضلانی را کاهش دهد. هرچند تست یخ روشی سریع و ساده است، اما به تنهایی برای تشخیص قطعی کافی نیست و باید با آزمایش‌های دیگری مانند آزمایش خون و الکترومیوگرافی (EMG) تأیید شود.

درمان میاستنی گراویس

میاستنی گراویس در حال حاضر درمان قطعی ندارد، اما روش‌های درمانی متنوعی وجود دارند که می‌توانند به کنترل علائم بیماری کمک کرده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند. این روش‌ها شامل داروهایی مانند مهارکننده‌های استیل‌کولین استراز و کورتیکواستروئیدها هستند. در موارد شدیدتر، پلاسمافرز و تزریق وریدی ایمونوگلوبین توصیه می‌شود. در مراحل نهایی درمان، جراحی تیمکتومی در نظر گرفته می‌شود.

• داروهای مرتبط با میاستنی گراویس

همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، داروهای متنوعی برای کنترل علائم میاستنی گراویس به کار می‌روند. با این حال، بیماران باید از مصرف برخی داروها که ممکن است علائم را تشدید کنند، پرهیز کنند. تجویز این داروها باید همواره تحت نظارت پزشک صورت گیرد.

•  جراحی تیمکتومی برای درمان میاستنی گراویس

تیمکتومی (Thymectomy) یک عمل جراحی است که در آن غده تیموس، واقع در قسمت بالایی قفسه سینه، برداشته می‌شود. این روش به‌ویژه برای درمان میاستنی گراویس در بیمارانی که دچار بزرگ‌شدگی یا تومورهای خوش‌خیم این غده (تیموما) هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. غده تیموس در تولید آنتی‌بادی‌های خودایمنی که به گیرنده‌های استیل‌کولین حمله می‌کنند، نقش مهمی ایفا می‌کند. حذف این غده می‌تواند به کاهش تولید این آنتی‌بادی‌ها کمک کند و در نتیجه، به بهبود علائم و کاهش نیاز به داروهای سرکوب‌کننده ایمنی منجر شود.

سخن آخر

میاستنی گراویس یک بیماری خودایمنی نادر است که می‌تواند بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد. با این حال، با تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، بسیاری از بیماران قادرند علائم خود را کنترل کرده و به روال عادی زندگی خود بازگردند.

⏬مقالات پیشنهادی⏬

روماتیسم دست چیستروماتیسم زانو چیستروماتیسم مفصلی چیست

مطالعه بیشتر