دکتر ایرانی DoctorIrani | بررسی و تحلیل مسائل پزشکی روز دنیا و مشاوره تخصصی
آستیگماتیسم یک اختلال رایج است که در آن، قرنیه یا عدسی کریستالی به طور طبیعی منحنی نمی‌شود. این وضعیت معمولاً با استفاده از لنزهای اصلاحی یا حتی از طریق جراحی قابل درمان است. برای آگاهی از ادامه مقاله و دریافت جدیدترین اطلاعات، با وب سایت دکتر ایرانی همراه باشید.
آستیگمات چیست
آستیگماتیسم (Astigmatism) یک اختلال بینایی شایع است که ناشی از شکل غیرطبیعی قرنیه می‌باشد. در این حالت، انحنای قرنیه یا عدسی چشم که سطح جلویی چشم را تشکیل می‌دهد، به صورت نامنظم است. این موضوع می‌تواند نحوه عبور و شکست نور به شبکیه را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به تاری دید شود.
دوربینی (Farsightedness) و نزدیک‌بینی (Nearsightedness) نیز دو نوع دیگر از اختلالات مرتبط با نحوه عبور نور به شبکیه چشم هستند. آستیگماتیسم به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: آستیگماتیسم قرنیه که به دلیل نقص یا اعوجاج در قرنیه ایجاد می‌شود و آستیگماتیسم عدسی که ناشی از انحراف در عدسی‌هاست.
این بیماری می‌تواند به دو شکل عادی و غیرعادی توصیف شود. آستیگماتیسم عادی زمانی رخ می‌دهد که شکل چشم به طور کامل گرد نیست؛ به عبارت دیگر، به جای اینکه مانند توپ بسکتبال گرد باشد، به شکل بیضی در می‌آید. این وضعیت در نهایت منجر به تاری دید می‌شود.
آستیگماتیسم غیرعادی، که نمونه‌های کمتری از آن مشاهده می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که چشم به طور کامل گرد نیست، اما برخلاف نوع قبلی که در آن چشم به طور یکنواخت بدشکل است، آستیگماتیسم غیرعادی دارای انحنای ناهموار است. این نقص می‌تواند باعث انحراف دید و تاری آن شود.
عیوب انکساری چیست
آستیگماتیسم یکی از انواع عیوب انکساری (Refractive Error) به شمار می‌آید و به عنوان یک اختلال چشمی رایج، باعث می‌شود که افراد نتوانند به وضوح ببینند. در این حالت، شکل غیرطبیعی چشم مانع از خم شدن صحیح نور می‌شود و در نتیجه، دید افراد دچار اختلال می‌گردد.
علت ابتلا به آستیگماتیسم
علت دقیق ابتلا به آستیگماتیسم هنوز مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی می‌توانند نقش مهمی در بروز این بیماری داشته باشند. آستیگماتیسم معمولاً از زمان تولد در افراد وجود دارد، اما ممکن است در مراحل مختلف زندگی نیز ظاهر شود. همچنین، آسیب به چشم یا جراحی‌های چشمی می‌توانند منجر به بروز آستیگماتیسم در افراد شوند.
شایان ذکر است که در برخی موارد، بیماری نادری به نام قوز قرنیه (Keratoconus) می‌تواند باعث ایجاد آستیگماتیسم شود. این بیماری بر روی قرنیه تأثیر می‌گذارد و موجب نازک شدن و برآمدگی بافت شفاف آن می‌شود که در نهایت می‌تواند منجر به تاری دید و حساسیت به نورهای شدید گردد.
علت قوز قرنیه نیز هنوز ناشناخته است، اما به نظر می‌رسد که این بیماری نیز ارثی باشد. لازم به یادآوری است که مطالعه در نور کم ممکن است تمرکز چشم را دشوار کند، اما به بینایی آسیب نمی‌زند و نمی‌تواند باعث بروز آستیگماتیسم شود؛ باوری که به‌طور نادرست در برخی جوامع رواج یافته است. در هر حال، اگر درحال حاضر چشم‌تان به آستیگماتیسم مبتلا شده و در نور کم مطالعه می‌کنید، ممکن است افزایش تاری بیشتری را در بینایی خود احساس کنید.
چه کسانی ابتلا به آستیگماتیسم هستند
آستیگماتیسم می‌تواند در هر سنی و در میان گروه‌های سنی مختلف بروز کند. اگر یکی از شرایط زیر را دارید، ممکن است در معرض خطر ابتلا به آستیگماتیسم باشید:
- سابقه خانوادگی ابتلا به آستیگماتیسم یا سایر اختلالات چشمی مانند قوز قرنیه
- وجود زخم یا نازک شدن در قرنیه
- نزدیک‌بینی شدید که منجر به تاری دید در فاصله‌های دور می‌شود
- دوربینی شدید که باعث تاری در دید نزدیک می‌گردد
- سابقه انجام جراحی‌های خاص چشم، از جمله جراحی آب مروارید (حذف عدسی کدر به روش جراحی)
علائم آستیگمات چیست
علائم آستیگمات می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد و در برخی از موارد، افراد هیچ نشانه‌ای از این بیماری را تجربه نمی‌کنند. با این حال، برخی از علائم اولیه شامل موارد زیر است:
- دید تار و مبهم در تمامی فواصل (از نزدیک تا دور)
- مشکل در دید در شب
- خستگی چشم
- چشمک‌زدن مکرر
- سوزش چشم
- سردرد
اگر این علائم را دارید، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است این نشانه‌ها ناشی از بیماری‌های دیگری نیز باشند.
عوارض آستیگمات چیست
در صورت عدم درمان، آستیگماتیسم می‌تواند عوارض جدی برای افراد ایجاد کند. به عنوان مثال، تنبلی چشم (Amblyopia) ممکن است زمانی رخ دهد که فرد تنها در یک چشم دچار آستیگماتیسم باشد یا شدت آستیگماتیسم در یک چشم بیشتر از دیگری باشد و این وضعیت اصلاح نشود. علاوه بر این، این بیماری می‌تواند منجر به خستگی چشم و سردرد نیز شود.
عمل‌های جراحی برای درمان آستیگماتیسم نیز با خطراتی همراه هستند. با این حال، عوارض جانبی مانند خشکی چشم، حساسیت به نور و مشکلات بینایی در شب معمولاً موقتی هستند و در عرض چند هفته بهبود می‌یابند. اما در برخی موارد، جراحی ممکن است به از دست دادن بینایی یا بازگشت بینایی به وضعیت قبلی منجر شود.
علت دقیق ابتلا به آستیگماتیسم مشخص نیست و بسته به شدت این عارضه، روش‌های درمانی متفاوتی برای هر فرد در نظر گرفته می‌شود. استفاده از عینک یا لنزهای تماسی می‌تواند به بهبود بینایی کمک کند و جراحی نیز می‌تواند فرد را از این مشکل رهایی بخشد.
روش های درمان چشم آستیگمات چیست
آستیگماتیسم‌های خفیف معمولاً نیازی به درمان ندارند. با این حال، در شرایط دیگر، پزشکان ممکن است از روش‌های درمانی مختلفی برای این عارضه استفاده کنند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:
- لنزهای اصلاحی
عینک‌های اصلاحی و لنزهای تماسی به‌عنوان رایج‌ترین روش‌های درمان آستیگماتیسم شناخته می‌شوند.
- ارتوکراتولوژی
این روش درمانی که به‌اختصار Ortho-K نامیده می‌شود، از لنزهای تماسی سخت در مدت زمان محدود برای اصلاح موقت انحنای نامنظم قرنیه استفاده می‌کند. بیماران می‌توانند این لنزها را در حین خواب بپوشند و در طول روز آن‌ها را بردارند. برخی افراد با استفاده از این روش، در طول روز بدون نیاز به لنزهای اصلاحی، دید واضحی دارند. مزایای این روش تنها با استفاده مداوم از لنزها قابل مشاهده است؛ به عبارت دیگر، با قطع استفاده از لنزها، بینایی به حالت قبلی خود بازمی‌گردد.
- جراحی انکساری
در صورت بروز علائم شدید آستیگماتیسم، پزشک ممکن است جراحی انکساری را به بیماران توصیه کند. این نوع جراحی شامل استفاده از لیزر یا ابزارهای کوچک برای تغییر شکل قرنیه است.
سخن آخر
در نهایت، توصیه می‌کنیم که آستیگماتیسم را جدی بگیرید، زیرا در درازمدت می‌تواند عوارض جدی مانند تنبلی چشم، خستگی و سردرد ایجاد کند. درمان این مشکل نه تنها به بهبود بینایی شما کمک می‌کند، بلکه بر سلامت کلی‌تان نیز تأثیر مثبت خواهد داشت.
⏬مقالات پیشنهادی ⏬
